دسته: اموزش مهندسی عمران

دستور العمل تجهیز و برچیدن کارگاهبه مجموعه عملیات، اقدام ها و تدارکاتی که باید به صورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا اینکه آغاز و انجام عملیات موضوع پیمان، طبق اسناد و مدارک پیمان میسر شود تجهیز گارگاه  گفته می شود.تجهیز کارگاه شامل موارد زیر است:۱- ساختمان پشتیبانیبه ساختمانی گفته می شود که برای پشتیبانی عملیات اجرایی، مورد بهره برداری قرار می گیرد، مانند کارگاه های سرپوشیده، شامل کارگاه های تاسیساتی، آهنگری، نجاری، آرماتوربندی، باطری سازی، صافکاری، نقاشی و ساخت قطعات پیش ساخته و مانند آن، تعمیرگاه های سرپوشیده ماشین آلات، انبارهای سرپوشیده، انبار مواد منفجره، آزمایشگاه پیمانکار، اتاق محل ترانسفورماتورها و مولدهای برق، ایستگاه سوخت رسانی و …۲- ساختمان عمومی به ساختمانی گفته می شود که برای افراد مستقر در کارگاه و سرویس دادن به آن ها، مورد استفاده قرار می گیرد، مانند دفاتر کار، نمازخانه، مهمانسرا، ساختمان های مسکونی، غذاخوری، آشپزخانه، نانوایی، فروشگاه، درمانگاه، رختشوی خانه، تلفن خانه، پارکینگ های سرپوشیده و …۳-محوطه سازیشامل خیابان بندی، سیستم جمع آوری و دفع آب های سطحی و فاضلاب، ایجاد خاکریز و کانال های هدایت آب و تمهیدات دیگر برای حفاظت کارگاه در مقابل سیل، انبارهای روباز، زمین های ورزشی، پارکینگ های روباز، حصارکشی، تأمین روشنایی محوطه،تأمین تجهیزات ایمنی، حفاظت و کارهای مشابه است.۴-ورودی کارگاهمحل یا محلهای از کارگاه است که در آن برق، گاز و مخابرات مورد نیاز اجرای کار از سوی کار فرما تأمین و تحویل پیمانکار می شود.۵- انبار کارگاهبا توجه به جانمایی تجهیز کارگاه، برای نگهداری و حفاظت مصالح و تجهیزات با رعایت دستورالعمل های مربوط، از آنها استفاده می شود.۶- راه دسترسیراهی است که یکی از راههای موجود کشور را به کارگاه متصل می کند.۷ – راههای سرویسراههایی است که برای دستیابی به محل اجرای عملیات احداث می شود.۸- راههای ارتباطیراههایی هستند که معادن مصالح، منابع آب، محل قرضه، انبار مواد منفجره و مانند آن را بطور مستقیم یا بواسطه راههای دیگر به محل اجرای عملیات متصل می کند.۹- راه انحرافیراهی است که برای تأمین تردد وسایل نقلیه عمومی که قبلا از مسیر موجود انجام می شد اما به علت انجام عملیات موضوع پیمان قطع شده است، احداث شود.۱۰-برچیدن کارگاهعبارت از جمع آوری مصالح، تأسیسات و ساختمانهای موقت، خارج کردن مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و دیگر تدارکات پیمانکار از کارگاه، تسطیح، تمیز کردن و در صورت لزوم به شکل اول برگرداندن زمین ها و محلهای تحویلی کارفرما، طبق نظر کارفرما است.‌روش تهیه‌ی برآورد هزینه‌ی تجهیز و برچیدن کارگاه۱- مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد (‌مدیر طرح یا دفتر فنی کارفرما‌) باید با توجه به شرایط و نیاز هر کار و همچنین روش انتخاب شده برای اجرای آن، اقتصادی‌ترین روش برای تجهیز کارگاه را تعیین و بر مبنای آن، هزینه‌ها‌ی مربوط را طبق ردیف‌های پیش بینی شده در فهرست تجهیز و برچیدن کارگاه (پیوست فهرست بهاء) و برحسب قیمت‌های محل اجرای عملیات و با منظور نمودن هزینه‌های بالاسری به صورت مقطوع برآورد‌ و در برابر ردیف‌های مورد نظر درج کند.چنانچه مشخصات ویژه‌ای برای تجهیز و برچیدن کارگاه لازم باشد آنرا در اسناد مناقصه و پیمان پیش بینی کند.در مورد ساختمان‌های پیش ساخته مانند‌ کاروان‌ها و قطعات پیش ساخته‌‌‌ی ساختمان‌ها (‌‌مانند قاب‌های فلزی‌) هزینه‌ی حمل و نصب‌، استهلاک و‌ سرمایه گذاری آنها در طول اجرای کار محاسبه‌ و جزو برآورد هزینه‌ی تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود. در پیمان‌هایی که از چند رشته فهرست بهای واحد استفاده می‌شود، تنها یک فهرست تجهیز و برچیدن کارگاه‌، برای کل کار تهیه می‌شود.۲-ساختمان‌ها‌، تأسیسات و راه‌هایی که در برآورد‌، هزینه‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود به صورت موقت و برای دوره اجرا در نظر گرفته می‌شوند. به منظور تقلیل هزینه‌های تجهیز کارگاه‌، با اولویت دادن به اجرای تأسیسات جنبی یا زیربنایی که در طرح برای دوره‌ی بهره‌برداری پیش بینی شده ‌و در دوره‌ی اجرا نیاز خواهد بود‌، از تأسیسات یاد شده به عنوان تجهیز کارگاه استفاد‌ه و این موضوع در اسناد و مدارک پیمان درج می‌شود‌.در این حالت هزینه‌ی آنها با استفاده از فهرست‌های بهای واحد رشته‌ی مربوطه، محاسبه و در برآورد هزینه اجرای کار منظور می‌شود. چنانچه برای تامین آب‌، برق‌، گاز‌، مخابرات و راه‌های کارگاه یا تامین ساختمان‌های مسکونی‌، اداری‌، پشتیبانی و عمومی ‌یا سایر موارد، از تاسیسات جنبی یا زیر بنایی، استفاده شود، با توجه به اینکه هزینه‌ی آنها در ردیف‌های فصل‌های مربوط پیش بینی شده‌، هزینه‌ای برای ایجاد تاسیسات یاد شده در تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.۳-نحوه ی تأمین آب، برق، گاز و مخابرات کارگاه در دوره ی اجرا، باید در شرایط خصوصی پیمان، مشخص شود.۴-چنانچه کار فرما در نظر داشته باشد کارهایی از قبیل تدارک برق رسانی‌، تامین آبرسانی و تامین دسترسی به کارگاه و … را در دوره‌ی اجرا‌ به عهده بگیرد‌، اولاً تعهدات کارفرما در این زمینه باید به طور مشخص در شرایط خصوصی پیمان درج شود، ثانیاً از این بابت هزینه‌ای در تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نشود. چنانچه موارد فوق به عهده‌ی کارفرما نباشد هزینه‌ی آنها برآورد و پس از کسر هزینه‌های قابل برگشت در پایان کار (‌از قبیل جمع آوری تیرهای برق‌، پمپ آب و… ) باقیمانده جزو هزینه‌‌های تجهیز و برچیدن کارگاه محسوب می‌شود.۵-در پیمان‌هایی که مشمول خاتمه یا فسخ می‌شوند به میزان تجهیز انجام شده تا زمان خاتمه یا فسخ، با توجه به میزان تجهیز، انجام شده و سایر شرایط مربوط بین کارفرما و پیمانکار توافق می‌شود.۶-با وجود اینکه طبق شرایط عمومی پیمان، تأمین زمین برای تجهیز کارگاه به عهده‌ی کارفرماست‌، چنانچه کارفرما در نظر داشته باشد تمام یا قسمتی از زمین تجهیز کارگاه، توسط پیمانکار تامین شود، باید تأمین زمین از سوی پیمانکار را در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی کرده و هزینه‌ی اجاره‌ی آن را جزو برآورد هزینه‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور کند.۷-به استثناء تعهداتی که در فهرست بهاء و شرایط عمومی پیمان در مورد تجهیز کارگاه به عهده‌ی کارفرماست، هر نوع تسهیلات دیگری که کارفرما در نظر دارد، برای تجهیز کارگاه در اختیار پیمانکار قرار دهد، باید آن را در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی کند.۸-هزینه‌ی تجهیز کارگاه‌هایی مانند‌ تأسیسات‌‌، آهنگری‌، نجاری‌، آرماتوربندی و ساخت قطعات پیش ساخته‌، در بهای واحد ردیف‌های فصل‌های مربوطه محاسبه شده است و از این بابت در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه هزینه‌ای منظور نمی‌شود.۹-هزینه‌ی تجهیز تعمیرگاه‌های ماشین آلات در هزینه ساعتی ماشین آلات‌، در ردیف‌های فصل‌های مربوطه در نظر گرفته شده‌ و از این بابت هزینه‌ای در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.۱۰-هزینه آب و برق مصرفی برای اجرای کار، در بهای واحد ردیف‌ها در فصل‌های مربوط محا‌سبه شده‌ و از این بابت هزینه‌ای در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.۱۱-هزینه‌ی غذای کارمندان پیمانکار در کارگاه، در هزینه‌ی بالاسری (هزینه‌های مستمر کارگاه‌) پیش بینی شده است‌. در کارهایی که لازم است پیمانکار هزینه یا کمک هزینه‌هایی برای تامین غذای کارگران پرداخت کند، این هزینه، جزو هزینه‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود.۱۲-در کارهایی که تامین غذای کارمندان کارفرما‌، مهندس مشاور و آزمایشگاه‌، در کارگاه ضروری است، شمار استفاده کننده از غذا در شرایط خصوصی پیمان تعیین می‌شود و هزینه‌ی آن بطور مقطوع برآورد‌ و جزو هزینه‌های تجهیز و برچیدن کارگاه است.۱۳- پیش بینی هزینه‌ی تامین وسیله‌ی نقلیه‌ی مورد نیاز کارفرما‌، مهندس مشاور و آزمایشگاه توسط پیمانکار در برآورد هزینه‌ی اجرای کار مجاز نیست.۱۴-هزینه‌ی راه‌های انحرافی جزو ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه نیست. حجم عملیات مربوط به راه‌های انحرافی بر اساس فهرست بهای پایه رشته راه‌، باند فرودگاه و زیر سازی راه آهن محاسبه شده و مقادیر آن در فهرست بهاء و مقادیر کار ‌برآورد می‌شود.۱۵-نقشه و مشخصات ساختمان‌های دفاتر و محل سکونت کارکنان کارفرما‌، مهندس مشاور و آزمایشگاه در اسناد مناقصه درج شده و هزینه‌ی اجرا‌ی آنها با توجه به نقشه‌های اجرایی و مشخصات تعیین شده و به صورت مقطوع برآورد می‌شود.۱۶-تعهدات کارفرما در زمینه‌ی تجهیز و برچیدن کارگاه در حدی که در اسناد و مدارک پیمان پیش بینی شده، انجام می‌شود. تجهیز مازاد بر موارد یا مبالغ پیش بینی شده در پیمان، که مورد نیاز انجام کار است، به هزینه‌‌ی پیمانکار بوده و پرداخت اضافی از این بابت انجام نمی‌شود‌. چنانچه طبق شرایط عمومی پیمان مبلغ پیمان تغییر کند، مبلغ مقطوع تجهیز و برچیدن کارگاه تغییر نمی‌کند و هزینه‌ی تجهیز اضافی تنها برای قیمت جدید قابل پرداخت است.۱۷- هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه‌، در صورت تامین هر یک از ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه‌، با توجه به نحوه‌ی پرداخت‌ تا سقف مبلغ پیش بینی شده در ردیف‌های مربوط ، پرداخت می‌شود.تبصره : در پیمان‌هایی که هزینه‌ی تجهیز و برچیدن آنها به صورت یک قلم تعیین شده است‌، هزینه‌ی یاد شده مطابق نحوه‌ی پرداخت‌، تا سقف مبلغ پیش بینی شده پرداخت می‌شود.ساختار شکست پرداخت هزینه‌های تجهیز کارگاه:در جدول زیر جزئیات مربوط به ساختار شکست پرداخت هزینه‌های کارگاه آورده شده است.تأمین و تجهیز محل سکونت کارمندان و افراد متخصص پیمانکار۱۰ درصدتأمین و تجهیز محل سکونت کارگران پیمانکار حداقل ۱۰۰ متر با تائید دستگاه نظارت۱۲ درصدتأمین و تجهیز ساختمان‌های اداری و دفتر کار پیمانکار حداقل ۴۰ متر با تائید دستگاه نظارت۳۰ درصدتأمین کمک هزینه با تسهیلات لازم برای تهیه غذای کارگران۸ درصدتأمین لباس کار و کفش و کلاه حفاظتی کارگران با تائید دستگاه نظارت۳ درصدتأمین و تجهیز محل سکونت کارکنان کارفرما و مهندس مشاور آزمایشگاه با تائید دستگاه نظارت۲ درصدتأمین و تجهیز ساختمان‌های اداری و دفتر کار کارفرما و مهندس مشاور آزمایشگاه حداقل ۴۰ متر با تائید دستگاه نظارت۸ درصدتأمین غذای کارمندان، مهندسین مشاور و کارفرما و آزمایشگاه۳ درصدتأمین ساختمان‌های پشتیبانی و هزینه تجهیز انبارهای سر پوشیده آزمایشگاه پیمانکار و مواد مشابه۳ درصدتأمین و تجهیز ساختمان عمومی به جز ساختمان‌های مسکونی اداری و دفاتر کار باتائید دستگاه نظارت۴ درصدتأمین آب کارگاه شبکه آب‌رسانی داخل کارگاه۲ درصدتأمین برق کارگاه شبکه برق‌رسانی داخل کارگاه۴ درصدتأمین سیستم مخابراتی داخل کارگاه۴ درصدتأمین راه دسترسی تأمین ایاب و ذهاب کارگاه۲ درصدتأمین پی سکو برای نصب ماشین‌آلات و تجهیزات سیستم تولید مصالح۰/۸ درصدتأمین نصب ماشین‌آلات و تجهیزات راه‌اندازی آن‌ها با تأمین آن از راه خرید خدمتی مصالح۱/۳ درصدتهیه و نصب برچیدن داربست فلزی برای انجام نماسازی ساختمان۴ درصدبیمه تجهیز کارگاه۲/۵ درصدتجهیز و برچیدن کارگاه از اولین عملیات‌ها در شروع یک پروژه ساختمانی و آخرین عملیات در انتهای پروژه است. هزینه این تجهیز و برچیدن بسته به اقدامات و تدارکاتی صورت می‌گیرد می‌تواند متفاوت باشد.نحوه پرداخت :روش پرداخت هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه، در پیمان هایی که برآورد هزینه اجرای آن ها کمتر از ۲۵۰۰ میلیون ریال است و هزینه ی تجهیز و برچیدن کارگاه آنها، به صورت یک قلم پیش بینی شده است، به شرح زیر است:-در کارهای مربوط به فهرست بهای پایه رشته ابنیه، تأسیسات مکانیکی و تأسیسات برقی:۴۵ درصد مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه، پس از اجرای بخشی از تجهیز کارگاه که انجام آن برای شروع عملیات پیمان لازم است، یا تدارک ۶۰ درصد ماشین آلات مورد نیاز.۴۵ درصد مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه، به نسبت پیشرفت عملیات موضوع پیمان. ۱۰ درصد مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه، پس از برچیدن کارگاه.-در کارهای مربوط به فهرست بهای پایه رشته راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن، خطوط انتقال آب، شبکه توزیع آب و آبیاری و زهکشی:۳۰ درصد مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه، پس از اجرای بخشی از تجهیز کارگاه که انجام آن برای شروع عملیات پیمان لازم است، یا تدارک ۶۰ درصد ماشین آلات مورد نیاز. ۶۰ درصد مبلغ تجهیز برچیدن کارگاه، به نسبت پیشرفت عملیات موضوع پیمان. ۱۰ درصد مبلغ تجهیز برچیدن کارگاه، پس از برچیدن کارگاه.

برآورد هزینه اجرای کار یا پروژه به روش سریعیکی از فاکتورهای اساسی در طرح های عمرانی محاسبه هزینه اجرایی کار است. کارفرما توسط مهندسین مشاور قیمت اجرای پروژه را از روی فهارس بها تعیین می کندکه در آن مقادیر کار، با توجه به واحدهای مورد نیاز از روی نقشه ها و اسناد پیمان برآورد می شود. سپس این مقادیر در قیمت های واحد پایه ضرب شده و از جمع مبلغ ردیف های مربوط به هر فصل مبلغ فصول و از جمع مبالغ فصل ها، جمع یک فهرست بها و از جمع مبالغ فهرست بها جمع هزینه خالص پروژه به دست می آید. سپس به جمع، ضرایب مربوطه به صورت خطی اعمال می شود. در آخر هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه به آن اضافه شده تا هزینه اجرای کار به دست آید. این محاسبات مبنای پیشنهاد قیمت در مناقصه خواهد بود. برآورد هزینه اجرای کار توسط پیمانکار یا برآورد قیمت پیشنهادی پروژهجهت اجرای عملیات پروژه ای، توسط دستگاه های اجرایی (کارفرما) در نظر است، بایستی پیمانکار از طریق مناقصه انتخاب شود. در نتیجه از پیمانکاران برای پیشنهاد قیمت دعوت بعمل می آید تا پیمانکار قیمت پیشنهادی خود را برآورد و اعلام نماید، بنابراین باید قبل از برآورد قیمت، اطلاعات کافی در خصوص پروژه از جمله موارد زیر به دست آورد.۱- مشاور و کارفرمای پروژه۲- چگونگی تأمین بودجه پروژه توسط کارفرما ۳- چگونگی پرداخت در طول پروژه۴- محل اجرای پروژه۵- کلیه اطلاعات لازم در مورد پروژهپیمانکار باید از محل اجرای پروژه بازدید بعمل آورد. این بازدید فاکتور اساسی در تعیین قیمت ها است، در بازدید، باید تمام اطلاعات کافی در خصوص چگونگی اجرای پروژه و مسائل و مشکلات آن کسب شود. همچنین قیمت های واقعی مصالح، دستمزد نیروی انسانی، هزینه ساعتی ماشین آلات، راه های دسترسی به منطقه، چگونگی و محل تأمین مصالح، نحوه ی تأمین برق، آب محل، محل استقرار کارگاه ، نحوه اسکان نیروی انسانی، شرایط آب و هوایی و فصولی که امکان انجام عملیات است، سختی و صعوبت پروژه ، نحوه امنیت کارگاه، اطلاعات لازم به ادارات مربوطه، کارهای اضافی برای تجهیز کارگاه ، زمین شناسی منطقه،محل معادن ، بهای زمین یا اجاره آن برای کارهای ویژه، امکانات و تسهیلاتی که کارفرما در اختیار پیمانکار قرار می دهد و هر آیتمی که به دلیل نوع منطقه اجرایی در قیمت ردیف ها تأثیر می گذارد، باید بررسی کامل شود.همچنین علاوه بر اطلاعات منطقه، پیمانکار باید از بیمه، مالیات، عوارض گمرکی و کسوراتی که بر عهده ی وی خواهد بود، اطلاعات کسب نماید. بعد از بررسی کامل منطقه و نقشه های اجرایی و اسناد پیمان، از دو راه می توان قیمت اجرایی پروژه را برآورد نمود.برآورد قیمت اجرایی پروژه به روش سریع :این روش بیشتر در پروژه هایی کاربرد دارد که عملیات آن ها به صورت تیپ ( مثل راه سازی، استخراج معادن، سدسازی، تونل سازی، خطوط لوله آب، نفت، گاز و … ) باشند .در این روش پس از بازدید محل و بررسی کامل و دقیق نقشه ها و اسناد پیمان و بررسی چگونگی اجرایی کار اطلاعات زیر استخراج می شود.۱-مقایر مصالح از روی نقشه ها و اسناد پیمان محاسبه می شود.۲-نیروی انسانی مورد نیاز، در طول پروژه برآورد می شود.معمولأ برآورد نیروی انسانی با رسم چارت سازمانی کارگاه به دست می آید که در این جا اطلاعات زیر لازم است.-تعداد نیروی انسانی با توجه به نوع تخصص آن ها، از جمله نیروهای اجرایی و نیروی سرویس دهنده، مثل نیروهای تعمیرگاه، انبار، دفتر مرکزی ، مدیریت.-مدت زمانی که به این نیروها در طول پروژه موردنیاز است.۳-نیروی ماشین آلات که در آن نوع، تعداد و مدت زمان مورد نیاز استفاده از ماشین آلات در طول پروژه مطرح می شود.۴-قیمت مصالح، دستمزد و نیروی انسانی در منطقه، هزینه ساعتی ماشین آلات در منطقه پس از بررسی به دست می آورند.بنابراین قیمت اجرایی پروژه از پنج قسمت تشکیل می شود.هزینه تهیه مصالح شامل خرید و حمل به کارگاههزینه دستمزد نیروی انسانی در طول پروژههزینه نیروی ماشین آلاتهزینه تجهیز و برچیدن کارگاههزینه متفرقه و بالاسری که به طور ضریب دیده می شودبرای برآورد هزینه اجرایی، با توجه به اطلاعات به دست آمده به روش زیر عمل می شود:الف) P1 = مقادیر مصالح تک تک، در قیمت پایه آن ها ضرب و جمع جبری می شود تا هزینه مصالح به دست آید.ب) P2 = نیروی انسانی در دستمزد روزانه یا ماهانه و همچنین در مدت زمان مورد نیاز ضرب می شود تا هزینه نیروی انسانی به دست آید.ج) P3 = نیروی ماشین آلات در هزینه ساعتی یا هزینه ماهانه و مدت زمان مورد نیاز در طول پروژه ضرب می شود.د) P4 = هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه محاسبه می شود.اکنون قیمت اجرایی پروژه، برابر خواهد بود با: که F ضریب پیشنهادی پیمانکار است.

برآورد هزینه اجرای کار یا پروژه به روش تفضیلییکی از فاکتورهای اساسی در طرح های عمرانی محاسبه هزینه اجرایی کار است. کارفرما توسط مهندسین مشاور قیمت اجرای پروژه را از روی فهارس بها تعیین می کندکه در آن مقادیر کار، با توجه به واحدهای مورد نیاز از روی نقشه ها و اسناد پیمان برآورد می شود.سپس این مقادیر در قیمت های واحد پایه ضرب شده و از جمع مبلغ ردیف های مربوط به هر فصل مبلغ فصول و از جمع مبالغ فصل ها، جمع یک فهرست بها و از جمع مبالغ فهرست بها جمع هزینه خالص پروژه به دست می آید. سپس به جمع، ضرایب مربوطه به صورت خطی اعمال می شود. در آخر هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه به آن اضافه شده تا هزینه اجرای کار به دست آید. این محاسبات مبنای پیشنهاد قیمت در مناقصه خواهد بود.   برآورد هزینه اجرای کار توسط پیمانکار یا برآورد قیمت پیشنهادی پروژه جهت اجرای عملیات پروژه ای، توسط دستگاه های اجرایی (کارفرما) در نظر است، بایستی پیمانکار از طریق مناقصه انتخاب شود. در نتیجه از پیمانکاران برای پیشنهاد قیمت دعوت بعمل می آید تا پیمانکار قیمت پیشنهادی خود را برآورد و اعلام نماید، بنابراین باید قبل از برآورد قیمت، اطلاعات کافی در خصوص پروژه از جمله موارد زیر به دست آورد.۱- مشاور و کارفرمای پروژه۲- چگونگی تأمین بودجه پروژه توسط کارفرما۳- چگونگی پرداخت در طول پروژه۴- محل اجرای پروژه۵- کلیه اطلاعات لازم در مورد پروژهپیمانکار باید از محل اجرای پروژه بازدید بعمل آورد. این بازدید فاکتور اساسی در تعیین قیمت ها است، در بازدید، باید تمام اطلاعات کافی در خصوص چگونگی اجرای پروژه و مسائل و مشکلات آن کسب شود. همچنین قیمت های واقعی مصالح، دستمزد نیروی انسانی، هزینه ساعتی ماشین آلات، راه های دسترسی به منطقه، چگونگی و محل تأمین مصالح، نحوه ی تأمین برق، آب محل، محل استقرار کارگاه ، نحوه اسکان نیروی انسانی، شرایط آب و هوایی و فصولی که امکان انجام عملیات است، سختی و صعوبت پروژه ، نحوه امنیت کارگاه، اطلاعات لازم به ادارات مربوطه، کارهای اضافی برای تجهیز کارگاه ، زمین شناسی منطقه،محل معادن ، بهای زمین یا اجاره آن برای کارهای ویژه، امکانات و تسهیلاتی که کارفرما در اختیار پیمانکار قرار می دهد و هر آیتمی که به دلیل نوع منطقه اجرایی در قیمت ردیف ها تأثیر می گذارد، باید بررسی کامل شود.همچنین علاوه بر اطلاعات منطقه، پیمانکار باید از بیمه، مالیات، عوارض گمرکی و کسوراتی که بر عهده ی وی خواهد بود، اطلاعات کسب نماید. بعد از بررسی کامل منطقه و نقشه های اجرایی و اسناد پیمان، از دو راه می توان قیمت اجرایی پروژه را برآورد نمود.برآورد قیمت اجرایی پروژه به روش تفضیلی :در این روش، کلیه ی مقادیر مصالح مورد نیاز، برای اجرای دقیق عملیات پروژه از روی نقشه های اجرایی و اسناد منضم به پیمان برآورد می شود. بعد از برآورد مقادیر کار، آیتم های اصلی و کلی، آنالیزبها یا تجزیه بها می شودکه با توجه به شرایط، مصالح موجود و قیمت های منطقه صورت می گیرد و تا حدودی به مدیریت پیمانکار نیز بستگی دارد. یعنی پیمانکار علاوه بر شرایط منطقه و پروژه با توجه به مدیریت و ماشین آلات و ابزارآلات خودش شروع به برآورد قیمت می کند. سپس مقادیر به دست آمده را در قیمت های واحد پایه آنالیز شده ضرب کرده تا قیمت خالص پروژه به دست آید، بعد به این قیمت، ضریب پیشنهادی را افزوده تا قیمت اجرای پروژه یا قیمت پیشنهادی به دست آید، بنابراین قیمت پیشنهادی عبارت است از:(ضریب پیشنهادی پیمانکار)( قیمت های آنالیز شده)( مقادیر کار) = PP= قیمت پیشنهادی پیمانکارچگونگی برآورد ضریب پیشنهادی پیمانکاراین ضریب در واقع همان ضریب بالاسری با در نظرگرفتن سود پیمانکار است، اما فاکتورهای تعیین کننده ی ضریب بالاسری باید واقعی باشند و مقدار درصد این فاکتورها، به نوع پروژه و مدیریت هر پیمانکار بستگی دارد. فاکتورهای تعیین کننده ی ضریب عبارتند از :۱-سود پیمانکارپیمانکار باید در هزینه اجرای پروژه سود خود را منظور نماید که مقدارش به تصمیم او بستگی دارد. معمولأ این سود بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در نظرگرفته می شود.۲-هزینه دفتر مرکزیدفتر مرکزی و پرسنل آن از جمله اعضاء هیئت مدیره، مدیر داخلی، اعضای دفتر فنی، حسابدار، مأمور خرید و غیره به عنوان ساپورت دهنده پروژه هستند. بنابراین هزینه ی دفتر مرکزی(اجاره،آب، برق، تلفن …) و حقوق کارمندان دفتریباید از محل پروژه تأمین شود. بنابراین، در قیمت کل باید درصدی اضافه برای تأمین پوشش این هزینه در نظرگرفته شود. به طور معمول این درصد، به نوع پروژه و تعداد پروژه ها بستگی دارد، ولی معمولا درصد آن بین یک تا سه می باشد.۳-هزینه بیمهباید درصدی از مبلغ هر پروژه ای، چه عمرانی و چه غیر عمرانی،به عنوان حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی و بیمه واریز شود، که مقدار به نوع پروژه بستگی دارد و به قرار زیر است:الف) اگر پروژه جزو طرح های عمرانی باشد، ۱٫۶ درصد مبلغ کل پروژه ، به عنوان حق بیمه به سازمان بیمه واریز می شود. مبلغ کل پروژه همان مبلغ صورت وضعیت قطعی است. بنابراین در موقع دریافت مطالب، از بابت کارکردها درصدی از پروژه کسر و به عنوان امانت نزد کارفرما باقی می ماند. پیمانکار باید بعد از اتمام کار مفاصاحساب بیمه را از سازمان بیمه اخذ کند.دریافت مفاصاحساب مشروط به پرداخت تمام بدهی اعم از حق بیمه و جرایم متعلقه است. پس از دریافت مفاصاحساب مبلغی که نزد کارفرما است آزاد می شود.ب) اگر پروژه غیرعمرانی باشد، دوحالت پیش می آید: یا پروژه با مصالح است یا دستمزدی؛ اگر پروژه با مصالح باشد، طبق تعرفه جدید حدود ۷ الی ۱۰ درصد مبلغ پروژه به عنوان حق بیمه پرداخت شود. در این صورت در هنگام پرداخت صورت وضعیت ها از طرف کارفرما ۵ درصد به عنوان علی الحساب بیمه کسر و نزد کارفرما باقی می ماند و بعد از گرفتن مفاصا حساب پنج درصد کسر شده آزاد می گردد.اگر پروژه دستمزدی باشد، حدود ۱۶٫۷ درصد مبلغ پروژه به عنوان حق بیمه باید به اداره بیمه پرداخت شود تا مفاصا حساب صادر شود.اگر مفاصاحساب از اداره بیمه گرفته نشود صورت وضعیت قطعی و علی الحساب های کسر شده از بابت بیمه، به پیمانکار پرداخت نمی شود.بنابراین گرفتن مفاصاحساب در آخر کار الزامی است.البته در هنگام اجرای پروژه، پرسنل مشغول به کار باید بیمه باشند و از بابت بیمه نمودن پرسنل، مبلغی با توجه به حقوق آنها هر ماه به اداره بیمه پرداخت می نماید. بنابراین، مبالغی که بابت بیمه نمودن پرسنل، مبلغی با توجه به حقوق آنها هر ماه به اداره بیمه پرداخت می شود. معمولأ این مبلغ معادل سی درصد حقوق است که هفت درصد آن را خود پرسنل و ۲۳ درصد را کارفرما ( پیمانکار) پرداخت می نماید. بنابراین مبالغی که بابت بیمه پرسنل به اداره واریز می شود هنگام دریافت مفاصا حساب، از حق بیمه کسر می شود.پس مبلغی که پیمانکار باید برای گرفتن مفاصا به بیمه پرداخت نماید برابر است با:P= N.Q-Rتوجه 😛 = مبلغ پرداختی پیمانکار به بیمهN = مبلغ صورت وضعیت قطعیR = حق بیمه ی پرداخت شده از بابت بیمه پرسنل بدون جرایمدر صورتی که مبلغ بیمه برای مفاصاحساب ابلاغ شده، در طی ۳۰ روز پرداخت نشود جریمه ای به آن تعلق می گیرد. همچنین اگر لیست بیمه به موقع پرداخت نشود ( تا سی روز بعد از ماه مربوطه ) به آن هم جریمه ای تعلق می گیرد.۴-هزینه مالیاتهر شرکتی باید در آخر سال شمسی، مجموعه ای دفاتر قانونی شامل دفاتر روزنامه، دفتر کل، دفتر معین از اداره ثبت شرکت ها دریافت کرده و ممهور به مهر و موم اداره ثبت شرکت ها نماید و در طول سال آتی کلیه هزینه ها، دریافت ها، پرداخت ها به روز در این دفاتر ثبت شود.بنابراین هر نوع دریافتی با هر عنوانی و هر نوع پرداختی حتی جزء باید در این دفاتر ثبت شود. این ثبت از لحاظ قانونی باید روزانه باشد. بنابراین در آخر همان سال، کل درآمدها، هزینه ها و سود از روی دفاتر مشخص می شود و معمولأ عملیات درآمدها، هزینه ها و سود مشمول مالیات در فرم هایی به نام ترازنامه ی چهار ستونی و اظهارنامه ی مالیاتی، ثبت شده و به اداره ی دارایی و حوزه ی مربوط به مالیات شرکت ها ارایه می شود. در اوایل سال آتی، سر ممیز هر شرکت از اطراف اداره دارایی و اقتصادی به شرکت مراجعه و به دفاتر قانونی و اطهارنامه ها رسیدگی می کند. اگر ددفاتر قانونی و ثبت مدارک درست باشد، دفاتر را قبول کرده و به سود مرقوم شده در اظهارنامه، درصدی به عنوان مالیات مشخص می کند که باید به حساب دارایی واریز شود. این درصد به مقدار سود و تعداد شرکا بستگی دارد.درصورتی که بنا به عللی، دفاتر قانونی شرکت رد شود، عملیات شرکت به صورت علی الرأس محاسبه می شود و در این صورت، کل دریافتی شرکت برآورد شده و به دوازده درصد کل دریافتی شرکت مالیات تعلق می گیرد.معمولأ سه نوع مالیات بر شرکت ها تعلق می گیرد که عبارتند از:الف) مالیات تکلیفی:هر شرکتی در طول سال باید بدون در نظر گرفتن سود و زیان مبالغی به عنوان مالیات تکلیفی در سر موعد مقرر به اداره دارایی پرداخت نماید. مالیات تکلیفی به هرگونه پرداختی از جمله حقوق، حق الزحمه پیمانکار دست دوم، کرایه ماشین آلات و مشاوران و غیره تعلق می گیرد. معمولأ مالیات تکلیفی برابر ۵ درصد مبالغ پرداختی خواهد بود و در صورتی که این مالیات سر موعد پرداخت نشود، جریمه به آن تعلق می گیرد.ب) مالیات شرکت:به سود شرکت، که عبارت از کل درآمدها منهای کل هزینه ها طبق دفاتر قانونی است، درصدی به عنوان مالیات در نظر گرفته می شود، که باید به حساب دارایی واریز شود. معمولأ از این مبلغ، مبالغی که کارفرما به عنوان علی الحساب مالی کسر کرده و مستقیم به حساب دارایی پرداخت نموده، کسر شده و الباقی پرداخت می شود. معمولأ ۵ درصد سود به عنوان مالیات منظور می شود.ج) مالیات بردرآمد یا مالیات شرکابعد از اینکه کلیه هزینه ها و مالیات ها از درآمد حاصله کسر شد، الباقی به عنوان سود خالص تلقی می شود که بین شرکا یا سهامداران به نسبت سهام آن ها تقسیم می شود و به سهم سود هر سهام دار مالیاتی به عنوان مالیات بر درآمد تعلق می گیرد. درصد این مالیات بر درآمد به مبلغ سود هر سهامدار بستگی دارد و هر چه این مبلغ بیشتر باشد ، درصد مالیات نیز بیشتر می شود و این درصد بصورت تصاعدی بالا می رود و گاهی از پنجاه درصد نیز بیشتر می شود.محاسبه دقیق مالیات به هنگام ارائه قیمت عملی نبوده و این درصد با توجه به نوع پروژه، از نظر با مصالح بودن یا نبودن، عمرانی و غیر عمرانی، عددی بین ۵  تا ۱۷ درصد در نظر گرفته می شود.۵-هزینه مستمر کارگاهبه هزینه جاری کارگاه غیر از حقوق پرسنل اجرایی، گفته می شود که شامل هزینه های مدیریت پروژه، تعمیرگاه، انبار، نگهبانی، اسکان نیروها، سرویس دهی نیروها، هزینه های غذایی، بهداشتی ، هزینه رفت و آمد مدیران و مسئولان به کارگاه، تشریفات، هزینه دفتر فنی کارگاه، پاداش ها و هرگونه هزینه ای که در کارگاه برای اجرای عملیات و مدیریت کارگاه به غیر از حقوق پرسنل و مصالح در نظر گرفته می شود، باید در هزینه مستمر کارگاه پیش بینی شود. درصد این هزینه، به نوع پروژه، محل پروژه، مدیریت شرکت و توانایی مالی و ماشین آلات شرکت بستگی دارد. معمولا مقدار این هزینه بین ۲ تا ۱۳ درصد می باشد و گاهی ممکن است از ۱۳ درصد نیز بیشتر شود.۶-هزینه تهیه ضمانت نامه هابرای تهیه هر نوع ضمانت نامه، هزینه ای باید در نظر گرفته شود، یا مبلغی به عنوان ودیعه نزد بانک سپرد یا به عنوان امانت، به حساب کارفرما واریز کرد. به این مبلغ، با گذشت زمان هیچ سودی تعلق نگرفته و ارزش مبلغ هزینه شده ، با توجه به گذشت زمان و تورم کاهش پیدا می کند. پس باید درصدی برای این هزینه ها منظور شود، که به مبلغ ضمانت نامه و چگونگی تهیه آن بستگی دارد، معمولأ عددی بین ۰٫۲ تا ۲ درصد منظور می شود.۷-هزینه کسور وجه الضمانده درصد از مبلغ هر صورت وضعیت موقت پیمانکار، به عنوان حسن انجام کار، کسر و در حساب خاصی نزد کارفرما نگه داری می شود و کارفرما حق برداشت آن را ندارد مگر در موقع معیوب بودن کار و حاضر نشدن پیمانکار برای برطرف کردن آن که در اینصورت، کارفرما از محل حسن انجام کار برداشت و عیوبات کار را برطرف می نماید.این ده درصدهای کسر شده از اول تا آخر پروژه نزد کارفرما باقی مانده و هیچ سودی به مبلغ مذکور تعلق نمی گیرد. به دلیل افزایش ارزش پول با گذشت زمان باید ارزش ده درصدها محاسبه و به صورت درصدی به قیمت پیشنهادی پروژه افزوده شود. معمولأ این درصد برابر ۰٫۵ تا ۱ درصد است.۸-هزینه های پیش بینی نشدهدر طول اجرای پروژه ها هزینه های متفرقه زیادی پیش می آید که هنگام پیشنهاد قیمت، قابل پیش بینی نیست، بنابراین برای پوشش این هزینه ها، باید درصدی به قیمت پیشنهادی افزوده شود معمولأ مقدار این هزینه ها را دو درصد پروژه در نظر می گیرند.۹-هزینه عوارض شهرداریدر بعضی از پروژه ها، حدود نیم درصد ( پنج در هزار) از هر صورتت وضعیت، کسر شده و به حساب شهرداری واریز می شود. پس باید هنگام پیشنهاد قیمت، به این آیتم نیز توجه داشت.۱۰-هزینه صندوق کارآموزیاز هر پروژه عمرانی، حدود ۰٫۲ % از مبلغ پروژه، کسر و به حساب اداره کار و امور اجتماعی واریز می شود. بنابراین باید این درصد را هنگام ارایه پیشنهاد به مبلغ اولیه پروژه افزود.۱۱- نهضت سواد آموزیدر برخی از پروژه ها، حدود یک دهم درصد از هر کارکرد پیمانکار کسر و به حساب نهضت سوادآموزی واریز می شود.۱۲-هزینه عوارض معدندر پروژه های راهسازی و سد سازی که برای ساخت بدنه راه و سد باید از معادن، مصالح برداشت نمود یا از رودخانه ها به عنوان قرضه استفاده نمود، بابت برداشت مصالح حدود ۰٫۲ درصد از هر کارکرد پیمانکار، کسر و به حساب سازمان و معادن و فلزات واریز می شود.۱۳- سازمان نظام مهندسیدر بعضی از پروژه ها، درصد ناچیزی از هر صورت وضعیت موقت پیمانکار کسر و به حساب سازمان نظام مهندسی کشور واریز می شود. این که کدامیک از بندهای ۹ تا ۱۳ از صورت وضعیت ها کسر می شود، به نوع پروژه بستگی دارد و قبل از ارائه قیمت باید اطلاعاتی راجع به آن کسب نمود. این درصدها معمولأ در هنگام پرداخت کارکرد پیمانکار توسط ذی حسابی سازمان، کسر و به حساب آنها واریز می شود.این که چه ضریبی به مبلغ نت برآوردی اضافه کنیم، تا این هزینه ها را پوشش بدهد، به محاسبه ضریب پیشنهادی بستگی دارد که این ضریب به طور کلی، تابعی از پارامترهای زیر است: ۱-سود پیمانکار ۱۰ الی ۱۵ درصد                =X12- هزینه دفتر مرکزی ۱ الی ۳ درصد            =X23-بیمه پروژه ۱٫۶ الی ۱۶ درصد                   =X34-مالیات پروژه ۵ الی ۷ درصد                     =X45-هزینه مستمر کارگاه ۲ الی ۱۳ درصد        =X56-هزینه تهیه ضمانت نامه ۰٫۲ الی ۲ درصد   =X67-کسور وجه الضمان ۰٫۵ الی ۱ درصد         =X78-هزینه های پیش بینی نشده ۲ درصد       =X89-عوارض شهرداری ۰٫۵ درصد                   =X910-صندوق کارآموزی ۰٫۲ درصد                =X1011- نهضت سوادآموزی ۰٫۱ درصد             =X1112- عوارض معدن ۰٫۲ درصد                   =X1213- سازمان نظام مهندسی ۰٫۱ درصد     =X13باید ضریبی را محاسبه نمود که وقتی در نت برآوردی قیمت پروژه ضرب شود کل آن هزینه ها را پوشش دهد، بنابراین به صورت زیر عمل می شود.P= P’ x FP = کل قیمت پیشنهادی پروژه با در نظر گرفتن کلیه کسورات و سود‘P = نت قیمت برآوردی پروژه بدون در نظرگرفتن کسورات و سودF = ضریب پیشنهادی پیمانکار که در نت قیمت برآوردی ضرب می شود تا کل قیمت پروژه به دست آید.اگر از کل قیمت پیشنهادی پروژه (P) کلیه کسورات و سود کسر شود باید برابر نت قیمت برآوردی پروژه باشد.

ترک تشریفات در مناقصات چگونه است؟یکی از روش های انجام معامله می باشد که کارفرما بدون انجام مناقصه ی محدود یا نامحدود ، با یک پیمانکار قرارداد می بندد، که آن هم به دلیل حذف تشریفات مناقصه و شروع سریع عملیات اجرایی در پروژه و جلوگیری از تلف شدن زمان در مدت انتخاب، پیمانکار می باشد.در قانون برگزاری مناقصات، این امکان پیش بینی شده که چنانچه بر اساس گزارش توجیه دستگاه مناقصه گزار، به تشخیص یک هیئت ۳ نفره از مقامات مسئول در ماده ۲۸ این قانون، امکان برگزاری مناقصه وجود نداشته باشد می توان با روش های غیر رقابتی از جمله “ترک تشریفات مناقصه” و یا “عدم الزام به برگزاری مناقصه” نیز به نتیجه رسید.البته در این روش، پیمانکار باید کاملأ برای کارفرما شناخته شده باشد یا اینکه قبلأ پیمانکار با کارفرما قرارداد داشته و کار را به نحو احسن اجرا نموده و کارفرما رضایت کامل از وی دارد، بنابراین با همان پیمانکار، قرارداد منعقد می کند. در این روش، کارفرما از چند پیمانکار استعلام گرفته، قیمت ها را بررسی نموده و بهترین قیمت اجرایی پروژه را انتخاب می کند و با پیمانکار در همان قیمت به توافق می رسد.ذکر دلایل کافی مانند الزام به خرید از عرضه‌کنندگان خاص، تحریم‌های اقتصادی،نبود زمان کافی برای برگزاری مناقصه، معین نشدن بودجه، وجود شرایط بحرانی که خطرات جانی و مالی متوجه کشور می سازد و غیره برای انجام عملیات مورد نظر از نظر ترک تشریفات الزامی است. بدیهی است واحدهای متقاضی ترک تشریفات مناقصه، باید در زمان مناسب، درخواست خود مبنی بر صدور مجوز ترک تشریفات را به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور ارایه نمایند.کمیسیون مناقصه: کمیسیون مناقصه، در مرکز از سه نفر تشکیل می شود که عبارتند از:۱-معاون وزارتخانه یا موسسه دولتی یا یک نفر نماینده به انتخاب وزیر یا رئیس موسسه ی مربوطه.۲-ذیحساب وزارتخانه یا موسسه دولتی یا نماینده او.۳-رئیس قسمت تقاضا کننده مورد معامله یا نماینده او.در شهرستان ها، کمیسیون مناقصه از سه نفر به شرح زیر تشکیل می شود:رئیس دستگاه مناقصه گذار یا نماینده او.ذیحساب شهرستان مربوطه یا نماینده او.مسئول امور تدارکات دستگاه مناقصه گذار یا نماینده او.در مواردی که معامله، مربوط به امور فنی باشد حضور یک نفر مأمور فنی، با انتخاب دستگاه مناقصه گذار، در کمیسیون مناقصه ضرورت دارد.در صورتی که در مدت مقرر، پیشنهادی نرسیده باشد، دستگاه مناقصه گذار می تواند مناقصه را تجدید یا موضوع را برای اتخاذ تصمیم نزد کمیسیون مذکور در قانون محاسبات عمومی احاله کند.در صورتی که در مدت مقرر پیشنهاد رسیده باشد، کمیسیون تشکیل می شود و پیشنهادهای رسیده را اعم از این که یک یا بیشتر باشد مفتوح و رسیدگی و به شرح زیر تصمیم گیری خواهد نمود.در صورتی که به نظر کمیسیون مناقصه، کمترین بهای پیشنهاد شده عادلانه باشد، کمیسیون پیشنهاد دهنده را به عنوان برنده ی مناقصه اعلام خواهد نمود. در غیر این صورت، می تواند مناقصه را تجدید یا حداقل از سه نفر استعلام بهاء شود و نتیجه آن در کمیسیون مطرح شود.در صورتی که حداقل بهای پیشنهاد شده در مناقصه باشد، کمیسیون پیشنهاد دهنده، حداقل بهاء در حائز حداقل اعلام می کند.مگر اینکه تفاوت این دو بهاء کمتر از ۵ درصد باشد، که در اینصورت اگر پیشنهاد دهنده ی حداقل در مناقصه، حاضر باشد به حداقل بهای به دست آمده در استعلام، معامله را انجام دهد، به عنوان برنده ی مناقصه اعلام خواهد شد. در صورتی که حداقل بهای به دست آمده در استعلام، برابر یا بیشتر از حداقل بهای پیشنهاد شده در مناقصه باشد، یا در استعلام بهاء، کسی داوطلب معامله نباشد، یا تعداد داوطلبان کمتر از ۳ نفر باشد، کمیسیون می تواند پیشنهاد دهنده ی حداقل در مناقصه را به عنوان برنده ی مناقصه اعلام کند تا به تجدید مناقصه رأی دهد.مناقصه گذار تا جایی که برایش میسر باشد باید قبل از روز افتتاح پیشنهاد، قیمت های مربوط به مورد مناقصه را با وسایل مقتضی و مطمئن به طور محرمانه، تهیه نموده و در پاکت لاک و مهر شده در اختیار کمیسیون مناقصه قرار دهد تا در روز افتتاح پیشنهادات، پس از قرائت پیشنهادات رسیده مورد استفاده و اتخاذ تصمیم کمیسیون مناقصه قرار گیرد.در مواردی که کمیسیون مناقصه، رأی به تجدید مناقصه دهد، احاله موضوع برای اتخاذ تصمیمات دیگر به کمیسیون قانون محاسبات عمومی بلامانع است.در مواردی که موضوع مناقصه چند نوع کالا یا کار باشد، هرگاه در شرایط مناقصه، دستگاه مناقصه گذار اختیار تفکیک مورد معامله را نداشته باشد، کمیسیون می تواند شخصی را که بهای پیشنهادی او در مجموع کمتر است، برنده ی مناقصه اعلام کند.اجرای نظر کمیسیون:در صورتی که کمیسیون مناقصه، برنده را اعلام کند، دستگاه مناقصه گذار باید نتیجه را به برنده ی مناقصه ابلاغ کند تا برای انجام معامله مراجعه کند. مگر در موارد خاصی که در آیین نامه ذکر شده است. در مواردی که کمیسیون مناقصه، برنده ی مناقصه را اعلام کرده باشد، سپرده ی برنده و شخصی که بهای پیشنهادی او در مرتبه دوم قرارداد، نگهداری و سپرده سایر پیشنهاددهندگان، مسترد خواهد شد.در صورتی که برنده ی مناقصه از تاریخ ابلاغ نتیجه تا مدت هفت روز به استثنای ایام تعطیل نسبت به سپردن تضمین حسن انجام معامله اقدام ننماید و یا برای انجام معامله حاضر نشود، سپرده او نیز ضبط می شود. در اینصورت به تشخیص دستگاه مناقصه گذار، مناقصه تجدید شده یا موضوع برای اتخاذ تصمیم، به کمیسیون مقرر قانون محاسبات عمومی ارجاع خواهد شد.به شخصی که بهای پیشنهاد او در مرتبه دوم قرار دارد به شرطی ابلاغ می شود که تفاوت بهای پیشنهادی او با برنده ی مناقصه از مبلغ سپرده بیشتر نباشد. در غیراین صورتف رجوع کار به او ممنوع خواهد بود.مدت هفت روز تعیین شده در مورد طرف معامله ای که در خارج از کشور اقامت دارد ممکن است حداکثر تا یک ماه تعیین شود مشروط بر اینکه در آگهی مناقصه یا برگ شرایط آن، ذکر شده باشد.مأموران مسئول در دستگاه مناقصه گذار موظفند با توجه به مدت مقرر در آگهی یا دعوت نامه ی مناقصه برای ابلاغ نتیجه به برنده زمانی اقدام کنند که به علت انقضای مدت، خسارتی متوجه دستگاه مناقصه گذار نشود. در غیر اینصورت مورد تعقیب قرار خواهند گرفت.در صورتی که حائز حداقل بهاء بیش از یک نفر باشد و نسبت به انجام معامله با یکی از آنها مهلت تأیین شده به وسیله ی کمیسیون، بین آنها توافق نشود، حق تقدم با برنده ی مناقصه خواهد بود که در محل انجام کار سکون دارد.در صورتی که سایرین نیز واجد شرایط باشند، کمیسیون برنده ی مناقصه را از طریق قرعه کشی تعیین می کند.نوع پروژه مبلغ کل برآورد شده و مختصری از نوع عملیات پروژه و محل کار در فرم آگهی دعوت از شرکت های پیمانکاری در مناقصه ی مورد نطر بیان می شود.

مناقصه محدود چیست؟تعریف مناقصهمعاملاتی که وزارت خانه ها و موسسات دولتی، اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاری و اجرت کار و غیره انجام می دهند، باید طبق نوع مورد، از طریق مناقصه یا مزایده انجام داده شود.با تکمیل مرحله طراحی، مالک ( کارفرما) باید در پی تحصیل خدمات پیمانکار برای اجرای پروژه برآید. در پروژه های عمرانی، انتخاب پیمانکار که قادر به انجام کار به نحو احسن باشد و همچنین کمترین پیشنهاد قیمت باشد، باید از طریق مناقصه صورت گیرد.طبقه‌بندی‌ معاملات‌ معاملات‌ از نظر نصاب‌ (قیمت‌ معامله‌) به‌ سه‌ دسته‌ تقسیم‌ می‌شوند : ۱ـ معاملات‌ کوچک‌:  معاملاتی‌ که‌ به‌ قیمت‌ ثابت‌ سال‌ ۱۳۸۲ کمتر از بیست‌میلیون‌ (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال‌ باشد. ۲ـ معاملات‌ متوسط‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ مورد معامله‌ بیش‌ از سقف‌ مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ بوده‌ و از ده‌ برابر سقف‌ ارزش‌ معاملات‌ کوچک‌ تجاوز نکند. ۳ـ معاملات‌ بزرگ‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ برآورد اولیه‌ آنها بیش‌ از ده‌ برابر سقف‌ ارزش ‌مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ باشد.از نظر مراحل بررسی قانون برگزاری مناقصات، مناقصه ها را از نظر مراحل بررسی به یک مرحله ای و دو مرحله ای و از نظر روش دعوت از مناقصه گران به عمومی و محدود و ترک تشریفات تقسیم کرده است.مناقصه یک مرحله اینیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نیست و پاکت های پیشنهاد مناقصه گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه، برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه دو مرحله ایدر این مناقصات، ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها به تشخیص مناقصه گذار ضروری است. در این گونه مناقصات، کمیته ی فنی بازرگانی پیشنهادها تشکیل می شود و بنا به ماده ی ۲۹ برگزاری مناقصات برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه محدود ( دعوت نامه)در این نوع مناقصه ها، دستگاه مناقصه گذار، دعوتنامه های محدودی شامل شرایط مناقصه، برای اشخاصی ( پیمانکار) که صلاحیت آنها، برای شرکت در معامله ی مورد نظر، تشخیص داده شده و نام آنها در فهرست واجدین صلاحیت آمد باشد ( فهرست انتشار یافته از طرف سازمان برنامه و بودجه استان ها یا کشور) ارسال می کند. تشخیص صلاحیت بر اساس میزان سرمایه، ماشین آلات و لوازم کار و کادر فنی و متخصص، سابقه کار و سایر شرایط، از طرف سازمان برنامه و بودجه استان ها یا کشور) ارسال می کند. تشخیص صلاحیت بر اساس میزان سرمایه، ماشین آلات و لوازم کار، کادر فنی و متخصص، سابقه کار و یا سایر شرایط، از طرف سازمان برنامه و بودجه استان یا کشور به عمل آمده که به اقتضای نوع معامله از طرف وزارتخانه یا موسسه دولتی تعیین می شود. ضوابط گفته شده در آگهی که بدین منظور حداقل یک نوبت در روزنامه ی کثیرالانتشار و یک روزنامه ی رسمی، منتشر می شود، اعلام خواهد شد تا داوطلبان، در مهات مقرر در آگهی، اطلاعات و مدارک لازم را ارسال کنند.برای تشخیص صلاحیت، کمیسیونی مرکب از سه نفر عضو، که بنا به اقتضای تخصص و آگاهی، از طرف وزیر یا رئیس موسسه، انتخاب خواهند شد، تشکیل می شود. این کمیسیون، پس از رسیدگی به مدارک داوطلبان، واجدین صلاحیت در هر رشته یا هر درجه کمتر از پنج نفر نباشد، پس از تأیید وزیر یا رئیس موسسه دولتی مربوط نتیجه به آن ها ابلاغ و اسامی این اشخاص در فهرست واجدین صلاحیت درج خواهد شد.به طور معمول، لیست پیمانکاران واجد شرایط، از سازمان برنامه و بودجه گرفته می شود.دعوت نامه ی شرکت، در مناقصه ی محدود، باید برای کلیه اشخاصی که نام آنها در فهرست واجدین صلاحیت، برای معامله مورد نظر مندرج است، ارسال شود. مگر آنکه در فهرست مزبور، حداکثر معاملاتی که در زمان واحد می توان به یک شخص واگذار نمود، پیش بینی شده باشد. در این صورت از کسانی که معاملات واگذاری به آنها بیشتر از حد نصاب مذکور باشد، دعوت نخواهد شد. وزارتخانه یا موسسه دولتی دیگر را مورد عمل قرار دهند.دولت ( سازمان برنامه و بودجه) مکلف است، فهرست واجدین صلاحیت واحدی، برای هر نوع معامله تهیه کند تا برای مناقصه ی محدود، مورد استفاده کلیه وزارتخانه ها و موسسات دولتی قرار گیرد.رعایت مقررات مربوط به مناقصه ی نامحدود ( عمومی)، در صورتی که مغایر با مناقصه محود نباشد و همچنین در مناقصه محدود نیز لازم است. فرم دعوت نامه ی شرکت در مناقصه ( مناقصه محدود)( دعوتنامه ی شرکت در مناقصه )شرکت:نشانی:بدین وسیله از آن شرکت دعوت می شود که در صورت تمایل در مناقصه ای به شرح زیر شرکت فرمایند.موضوع مناقصه:نوع و میزان کار: ( شرح مختصری از انجام کار)مبلغ و مدت انجام کار:دستگاه اجراییمهندسان مشاور۱-اسناد مناقصه از تاریخ …………. حداکثر لغایت تاریخ …………… از طرف ………………………………………. واقع در مقابل دریافت مبلغ …………… ریال به نماینده آن شرکت که ( طبق فرم پیوست تقاضای دریافت اسناد مناقصه) کتبأ معرفی شده، تسلیم می شود و بعد از آن، اسناد و نقشه ها به کسی داده نخواهد شد.۲-اگر بعد از دریافت دعوتنامه و قبل از خرید اسناد مناقصه، مایل به شرکت در این مناقصه نیستید، باید مراتب را کتبأ تا تاریخ ………….. به ………………………… اطلاع دهید.اگر بر خلاف این روش عمل شود، بر اساس مقررات موضوع برای بار اول مشمول اخطار و برای بار دوم تا سه ماه و در صورت تکرار تا شش ماه از مشارکت در مناقصه محروم می شوید.۳-اگر اخیرأ در مناقصه دیگری برنده شده اید و یا اینکه دارای دو کار در دست اجرایی که کمتر از ۵۰ درصد آن را انجام داده اید، می باشید و همچنین در حالتی که بیشتر از دو کار در دست دارید، مراتب را فورأ به سازمان برنامه و بودجه ( دفتر پیمانکاران) اطلاع داده، از خرید اسناد خودداری فرمایید. در صورت اثبات عمل، به خلاف موضوع فوق، تضمین شرکت کننده در مناقصه ضبط و پیشنهاد او از درجه اعتبار ساقط خواهد بود و برای بار اول تا ندت شش ماه و در صورت تکرار تا یک سال، از دعوت به کارها محروم خواهد بود.۴-تضمین شرکت در مناقصه معادل…………………ریال به صورت وجه نقد که به حساب شماره بانک  …………………… واریز و رسید آن را ضمیمه اسناد می نمایند. یا ضمانت نامه ی بانکی است، که باید برای مدت سه ماه، از تاریخ افتتاح پیشنهادات، معتبر بوده و تا سه ماه دیگر نیز قابل تمدید باشد. این تضمین، هنگام قرارداد یا اگرضبط آن از طرف دستگاه اجرایی تقاضا نشده باشد، در پایان مدت شش ماه مذکور با درخواست کتبی پیمانکار، خود به خود آزاد خواهد شد.۵-شرکت های دعوت شده به مناقصه، می بایست طبق تعهدنامه ای که همراه با اسناد مناقصه به آنان تحویل می شود، تعهد نمایند که در صورت برنده شدن در مناقصه، وضع خود را با ضوابط آیین نامه ی تشخیص صلاحیت که مصوب ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیأت وزیران در رتبه …. گروه ….. رشته ….. است، تطبیق دهند. در صورتی که برخلاف این تعهد عمل نمایند، ضمانت نامه ی آنان، ضبط و قرارداد با آنان منعقد نمی شود.۶-دستگاه مناقصه گذار در رد یا قبول کلیه ی پیشنهادات مختار است.۷-سایر اطلاعات در اسناد مناقصه مندرج است.۸-این دعوت نامه، باید به مهر و امضای پیمانکار رسیده و همراه با سایر اسناد ضمیمه پیشنهاد تسلیم شود.امضاء دستگاه مناقصه گذارتاریخ:امضاء پیشنهاد دهنده:سمت پیشنهاد دهند:مهر شرکت:برگ شرایط مناقصه۱-موضوع: مناقصه۲-محل کار:۳-نوع و میزان کار:۴-شماره عنوان طرح:۵-دستگاه اجرایی:۶-مهندس مشاور:۷-اگر پس از دریافت اسناد مناقصه، مایل به شرکت در مناقصه نیستید، باید انصراف خود را کتبأ حداکثر تا آخر وقت اداری …………………………….. ( که معادل یک سوم مدت مناقصه است) اعلام دارید. در غیر این صورت، هرگاه از تسلیم پیشنهاد خودداری نموده و یا پیشنهاد ناقص دهید، برای بار اول تا سه ماه و برای بار دوم تا شش ماه و در صورت تکرار تا یکسال، طبق مقررات جاری از دعوت شرکت در مناقصه ها محروم خواهید بود.۸-پیشنهاد باید در پاکت الف و ب به شرح زیر تهیه و تحویل شود. ( توضیح آنکه پاکت های الف و ب باید جمعأ در پاکت سریسته ی دیگری گذاشته شده و لاک و مهر گردد و روی پاکت نوشته شود)پیشنهاد برای مناقصه ……………………. نشانی پیشنهاد دهنده …………………تاریخ تسلیم پیشنهاد ……………………. پاکت لاک و مهر شده فوق الذکر ( حاوی پاکت الف و ب ) باید حد کثر تا ساعت …… روز …… به …………………………….. تسلیم شود. پیشنهادهای واصله در ساعت ….. روز ….. در کمیسیون مناقصه باز و رسیدگی می شود.۹-پاکت الف باید حاوی مدارک زیر باشد:-تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ …………. ریال وجه نقد که به حساب شماره ………… بانک واریز و رسید آن در پاکت الف قرار می گیرد یا به صورت ضمانت نامه ی بانکی مطابق نمونه که مدت اعتبار آن سه ماه از تاریخ قرائت پیشنهاد و قابل تمدید به دستور کارفرما باشد.– نقشه ها– دعوت نامه ی مناقصه-شرایط مناقصه– نمونه پیمان-دفترچه شرایط عمومی پیمان و دستورالعمل های ضمیمه– دفترچه فهرست مقادیر و قیمت های برآوردی– مشخصات فنی عمومی و خصوصی– نمونه ضمانت نامه ها در چهار فرم– نمونه نامه فرم تعهد تطبیق شرکت با ضوابط مصوبه ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیأت وزیران-برگ تعهد پیمانکار در مورد عدم مشمول قانون منع مداخله مصوب دی ماه ۱۳۳۷٫– آیین نامه تعیین برنده مناقصه.-رونوشت مصدق اساسنامه شرکت و آگهی روزنامه رسمی کشور حاوی امضاهای مجاز و گواهی اداره ثبت شرکت ها مبنی بر اعتبار اساسنامه ی ابراز شده و موجودیت شرکت باید در پاکت الف ضمیمه پیشنهاد باشد. در صورتی که، دارندگان امضاهای مجاز در اساسنامه، حق دادن وکالت به غیر داشته باشند و پیشنهاد دهنده به وکالت از طرف مسئولین شرکت پیشنهاد بدهد، باید رونوشت مصدق وکالت نامه رسمی خود را همراه با پیشنهاد به کارفرما تسلیم دارد.-هر نوع ضمائم و مدارکی که بعدأ از طرف کارفرما ارسال شده باشد ( از قبیل تغییرات در پاره ای از مشخصات و غیره )۱۰-پاکت (ب) باید محتوی مدارک زیر باشد:-برگ پیشنهادی که در آن قیمت پیشنهادی به حروف مشخص شده باشد.-فرم بیمه نامه نسبت به بیمه نمودن قسمت هایی از کار که مورد نظر کارفرما می باشند.۱۱-اوراق و جدول های مربوط به تجزیه بهاء منضم به بخشنامه شماره ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰ – مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ سازمان برنامه و بودجه.۱۲-کلیه صفحات مربوط به مدارک ارسال در پاکت های الف و ب باید به مهر و امضای مجاز شرکت پیشنهاد دهنده رسیده باشد. در صورتی که پاکت الف دارای نقص باشد، پاکت ب باز نشده و به پیمانکار بازگرانده می شود و پیشنهاد مربوطه مردود خواهد بود.۱۳-پیشنهاد دهنده، باید کلیه ی اسناد مناقصه را که از کارفرما یا مهندسین مشاور، دریافت می دارد، بدون تغییر یا حذف قسمتی از آنها، امضاء کرده و ضمیمه ی پیشنهاد خود نماید و در صورتی که یک یا چند قسمت از شرایط مناقصه به امضای پیشنهاد دهنده نرسیده باشد، تسلیم پیشنهاد به منزله قبول تمام شرایط اسناد مناقصه از طرف پیشنهاد دهنده تلقی خواهد شد.۱۴- توضیحات لازم راجع به اسناد و مدارک مناقصه:هر یک از دعوت شدگان در مناقصه که نسبت به مفهوم قسمتی از مشخصات یا سایر مدارک مناقصه ابهامی داشته باشند، باید حداکثر تا ….. روز پس از تحویل اسناد و مدارک مناقصه مراتب را کتبأ به دستگاه دعوت کننده اطلاع دهند و تقاضای دریافت توضیح کتبی بنماید.هر نوع توضیح یا تجدید نظر، اضافه یا حذف مطلبی به مدارک مناقصه به صورت رسمی و از طرف دستگاه دعوت کننده به نشانی دعوت شدگان ارسال می شود و این ضمائم جزو مدارک مناقصه منظور خواهد شد.حق تغییر یا اصلاح، تجدید نظر در مشخصات با نقشه ها را قبل از انقضای مهلت لازم برای تسلیم پیشنهادها نزد خود محفوظ می دارد و اگر چنین موردی پیش آید، اصلاحات فوق طی یک ضمیمه برای کلیه ی دعوت شدگان در مناقصه، ارسال خواهد شد و اگر پیشنهادی قبل از ارسال ضمیمه مزبور تسلیم شده باشد، پیشنهاد کننده حق دارد تقاضای استرداد آن را به منظور انجام تغییرات و اصلاحات لازم بنماید. اگر این تجدید نظر یا اصلاح، مستلزم تغییر مقادیر یا قیمت پیشنهادی یا هر دو باشد، در این صورت، آخرین روز دریافت پیشنهادها می تواند با اعلام کتبی کارفرما به تعویق افتد، طوری که پیشنهاد دهندگان، فرصت کافی برای اعمال اصلاحات و تجدید نظر داشته باشند.۱۵- فهرست مقادیر و قیمت ها:فهرست مقادیر و قیمت ها به عنوان راهنما در اختیار پیمانکار قرار می گیرد. پیمانکار فقط روی برگ پیشنهاد یک قیمت کل پیشنهادی به حروف خواهد نوشت که ملاک عمل برای تعیین برنده می باشد.۱۶-حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آن ها که کتبأ معرفی شده باشند، در جلسه افتتاح پیشنهادات آزاد است.۱۷-پیشنهادهای واصله، در ساعت …. روز …. تاریخ ….. با حضور کمیسیونی در دستگاه کارفرما افتتاح خواهد شد.۱۸-ابتدا پاکت «الف»، باز شده و مدارک، اسناد و محتویات آن پاکت، مبلغ و مدت اعتبار تضمین شرکت در مناقصه که باید طبق فرم پیوست تنظیم شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته و یادداشت خواهد شد.پیشنهادها باید کامل و بدون قید و شرط باشد، در صورتیکه نقصی در مدارک و محتویات پاکت «الف»، مشاهده شود و یا پیشنهاد مشروط مبهم بوده و یا فاقد تضمین یا با کسری تضمین باشد و یا اینکه دیرتر از موعد مقرر تحویل شود یا خلاف شرایط مناقصه باشد، پیشنهاد مورد بحث مردود شناخته شده و پاکت «ب» باز نشده و به پشنهاد دهنده بازگردانده می شود. چنین پیشنهاددهندگانی، برای بار اول سه ماه، برای بار دوم شش ماه و در صورت تکرار برای همیشه از مناقصه ها محروم خواهند شد.۱۹- پس از باز شدن پاکت های «الف» و مشاهده اینکه چه کسانی پاکت های بدون نقص داده اند، اقدام به گشایش پاکت «ب» می شود و با توجه به رقم کل پیشنهادی مندرج در پاکت «ب» هر پیمانکار و رعایت مراتب مندرج در بند ۲۰ مشروحه زیر برنده مناقصه مشخص می شود.۲۰- برنده ی مناقصه، مطابق آیین نامه تعیین برنده مناقصه و با توجه به قیمت کل پیشنهادی پیمانکار، که با حروف در روی برگ پیشنهاد، ذکر شده است و با استفاده از تجزیه و تحلیل جدول های تجزیه بهاء پیمانکار، که باید طبق بخشنامه ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰-۱ مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ در پاکت «ب» به مناقصه گذار تحویل داده شود، تعیین می شود.هرگاه در مناقصه ای معلوم شود، که پیشنهاددهندگانی به زیان دولت تبانی کرده اند، مراتب به وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی مربوطه گزارش می شود و اگر به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی، تبانی انجام شده باشد، مناقصه ابطال خواهد شد و دستگاه اجرایی، گزارش امر را با نام پیمانکارانی که در تبانی شرکت داشته اند به سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهد نمود. سازمان بر مبنای گزارش واصله میزان تنبیه پیمانکاران متخلف را از طریق تنزل رتبه و حذف موقت نام آنها از فهرست ها از یک تا دو سال تعیین و مراتب را در فهرست ها منعکس کرده و کتبأ به پیمانکاران متخلف و دستگاه های اجرایی اعلام خواهد نمود.۲۲-در صورتی که، پس از عقد قرارداد و قبل از تحویل موقت کار معلوم شود که پیمانکار تمام یا قسمت عمده ی عملیات، مورد پیمان خود را بدون داشتن مجوز به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری واگذار کرده است و با تحقیقات لازم موضوع محرز شود، به دستور وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی از پیمانکار خلع ید شود و پیمانکار در مرتبه اول یک سال و در صورت تکرار برای مدت دو سال از فهرست های شرکت های ذی صلاح سازمان برنامه و بودجه حذف خواهد شد.۲۳-برنده مناقصه، باید طی هفت روز پس از اطلاع از برنده شدن در مناقصه در دفتر مناقصه گذار، حاضر شده و ده نسخه از کلیه ی اسناد و نقشه های پیمان و هر آن چه را که قبلأ امضاء نموده و و ضمیمه پیشنهاد خود تسلیم داشته و بر اساس آن برنده مناقصه شناخته شده است، تکمیل، امضاء و مهر نموده و همراه تضمین لازم برای عقد پیمان به دفتر کارفرما تحویل نماید. در غیر این صورت تضمین شرکت در مناقصه که تسلیم نموده است، به نفع کارفرما و بدون هیچگونه تشریفات قضایی ضبط شده و برنده مذکور حق هیچگونه اعتراض و ادعایی نسبت به آن نخواهد داشت. در چنین مواردی کارفرما با رعایت آیین نامه معاملات دولتی و دستورالعمل مربوطه، نفر دوم را به عنوان برنده اعلام می کند و در صورتی که نفر دوم برنده به شرح مذکور به موقع حاضر به انعقاد قرارداد نشود، سپرده ی او ضبط و مناقصه تجدید می شود.۲۴- نسبت به مقررات مربوط به کارگران، قانون کار و بیمه های اجتماعی ، آخرین مصوبات قوانین مربوطه در این مورد ملاک عمل خواهد بود.۲۵- حقوق دولتی و بهره مالکانه مورد تقاضای دستگاه های مسئول دولتی از صورت وضعیت های پیمانکار کسر می شود.۲۶- تضمین مربوط به شرکت کنندگانی که برنده اول و یا دوم نشده اند، بلافاصله پس از تضمین برنده ماقصه مسترد خواهد شد.۲۷- تضمین برنده مناقصه، در مقابل تسلیم تضمین دیگری ( که ظرف ده روز از طرف پیمانکار تهیه می شود و مبلغ آن معادل پنج درصد مبلغ قرارداد است) مسترد می شود. این تضمین مجدد به منزله ی آن است که برنده از تنظیم و مبادله قرارداد خودداری نموده باشد و در این صورت تضمین شرکت در مناقصه به نفع کارفرما ضبط می شود.۲۸- کلیه ی سپرده ها پس از موافقت کتبی کارفرما و به دستور کتبی ذیحسابی به عنوان بانک آزاد خواهد شد.۲۹-در مورد تضمین شرکت در مناقصه همانطور که در دعوت نامه نیز توضیح داده شده است ( به موجب مصوبه شماره ۶۵۹۰۸ مورخ ۶۱/۱۰/۵ هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران) در رأس شش ماه پس ازتاریخ افتتاح پیشنهادات مناقصه، اگر ضبط تضمین از طرف دستگاه اجرایی درخواست نشده باشد، این تضمین بنا به درخواست کتبی پیمانکار خود به خود آزاد می شود.امضاء دستگاه مناقصه گذارتاریخ:امضاء پیشنهاد دهنده:سمت پیشنهاد دهنده:مهر شرکت:

مناقصه نامحدود یا عمومی چیست؟تعریف مناقصهمعاملاتی که وزارت خانه ها و موسسات دولتی، اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاری و اجرت کار و غیره انجام می دهند، باید طبق نوع مورد، از طریق مناقصه یا مزایده انجام داده شود.با تکمیل مرحله طراحی، مالک ( کارفرما) باید در پی تحصیل خدمات پیمانکار برای اجرای پروژه برآید. در پروژه های عمرانی، انتخاب پیمانکار که قادر به انجام کار به نحو احسن باشد و همچنین کمترین پیشنهاد قیمت باشد، باید از طریق مناقصه صورت گیرد.طبقه‌بندی‌ معاملات‌ معاملات‌ از نظر نصاب‌ (قیمت‌ معامله‌) به‌ سه‌ دسته‌ تقسیم‌ می‌شوند : ۱ـ معاملات‌ کوچک‌:  معاملاتی‌ که‌ به‌ قیمت‌ ثابت‌ سال‌ ۱۳۸۲ کمتر از بیست‌میلیون‌ (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال‌ باشد. ۲ـ معاملات‌ متوسط‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ مورد معامله‌ بیش‌ از سقف‌ مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ بوده‌ و از ده‌ برابر سقف‌ ارزش‌ معاملات‌ کوچک‌ تجاوز نکند. ۳ـ معاملات‌ بزرگ‌: معاملاتی‌ که‌ مبلغ‌ برآورد اولیه‌ آنها بیش‌ از ده‌ برابر سقف‌ ارزش ‌مبلغ‌ معاملات‌ کوچک‌ باشد.از نظر مراحل بررسی قانون برگزاری مناقصات، مناقصه ها را از نظر مراحل بررسی به یک مرحله ای و دو مرحله ای و از نظر روش دعوت از مناقصه گران به عمومی و محدود و ترک تشریفات تقسیم کرده است.مناقصه یک مرحله اینیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نیست و پاکت های پیشنهاد مناقصه گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه، برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه دو مرحله ایدر این مناقصات، ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها به تشخیص مناقصه گذار ضروری است. در این گونه مناقصات، کمیته ی فنی بازرگانی پیشنهادها تشکیل می شود و بنا به ماده ی ۲۹ برگزاری مناقصات برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه نا محدود یا عمومیدر ارایه ی پیمان پروژه های عمرانی، روند خاصی باید رعایت شود که روال قانونی دارد. روند این فرآیند به صورت زیر است:۱-۱-مهندس مشاور ( یا دستگاه اجرایی که خدمات مشابهی را انجام می دهند، باید برای هر مناقصه، برآورد مقادیر کار، قیمت های واحد، برآورد هزینه کار و همچنین قیمت های مصالح پای کار را تعیین کند.۲-۱- آگهی مناقصه، یک نوبت در روزنامه رسمی کشور، به تشخیص دستگاه مناقصه گذار و از یک تا سه نوبت به اقتضای اهمیت معامله در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود. جزو اختیارات قانونی مالک است که نوع پروژه، تعداد تکراری را که هر آگهی باید در مطبوعات منتشر شود و طول زمان اعلامیه ها را مشخص کند. این آگهی را معمولأ آگهی مناقصه می نامند و اطلاعاتی که به شرکت کنندگان می دهند به شرح زیر است:۱-ماهیت و نوع پروژه۲-محل انجام پروژه۳-نوع قرارداد اجرا۴-ضمانت نامه های لازم و میزان سپرده شرکت در مناقصه و نوع سپرده۵-مدت اجرای پروژه و تاریخ شروع و خاتمه آن۶-مقررات و روش پرداخت به پیمانکار انتخاب شده۷-برآورد تقریبی پروژه۸-مدت قبول پیشنهادها۹-محل دریافت اسناد مناقصه و سپرده لازم برای تهیه اسناد مناقصه۱۰-حداکثر مدتی که برای بررسی پیشنهادها تشخیص حایز حداقل و ابلاغ برنده مناقصه ضرورت دارد.۱۱-روز و ساعت و محل قرائت پیشنهادها و همچنین مجاز بودن حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آن ها در کمیسیون مناقصه۱۲-میزان پیش پرداخت در صورتی که تشخیص دستگاه مناقصه گذار باشد و پرداخت و واریز آن۱۳-تصریح این نکته که شرکت در مناقصه و دادن پیشنهاد به منزله قبول اختیارات و تکالیف دستگاه مناقصه گذار است.دستگاه مناقصه گذار، در صورتی که یادآوری شرایط خاصی را لازم بداند، در صورتی که با قوانین و مفاد آیین نامه مغایر نباشد، می تواند در متن آگهی یا در نقشه ها و برگ شرایط مشخصات درج نماید، ولی منظور داشتن امتیازات جدید، برای برنده مناقصه هنگام انعقاد قرارداد یا اجرای قرارداد به هر عنوان ممنوع است.در صورتی که شرایط مناقصه، مفصل بوده و درج آن در روزنامه، مستلزم هزینه زیاد باشد، ممکن است نوع کالا یا کار مورد معامله، مقدار، مدت و محل تحویل، میزان پیش پرداخت، مدت و محل قبول پیشنهادها در آگهی درج شده و تصریح شود که نقشه ها و برگ شرایط مشخصات معامله در محل معینی موجود است و پیشنهاد دهندگان باید یک نسخه از آن را دریافت و با قید قبولی امضا کرده و به پیشنهاد خود ضمیمه و تسلیم نماید.دستگاه مناقصه گذار، در تصمیم گیری راجع به پیشنهادهای واصله و انعقاد قرارداد، دارای تکالیف و اختیارات زیر می باشد:الف) دستگاه مناقصه گذار، مکلف است سپرده ی شرکت برنده در مناقصه ( در صورتی که حاضر به انجام معامله نشود) و همچنین سپرده ی نفر دوم را ( در صورتی که برای انجام معامله به او مراجعه شود و از انجام معامله امتناع نماید) ضبط کند.ب) دستگاه مناقصه گذار، اختیار دارد تعداد کالا یا کار مورد معامله را، تا ۲۵ درصد افزایش یا کاهش دهد، مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق کند.ج) دستگاه مناقصه گذار، مجاز نیست به پیشنهادات مبهم، مشروط و بدون سپرده و پیشنهاداتی که بدون سپرده و پیشنهاداتی که بعد از انقضای مدت مقرر در آگهی، برسد ترتیب اثر بدهد.د) دستگاه مناقصه گذار، می تواند یک یا تمام پیشنهادات را رد کند.ه) هزینه ی ثبت قرارداد در دفترخانه ی اسناد رسمی، به عهده برنده مناقصه خواهد بود.ز) دستگاه مناقصه گذار، مکلف است هرگونه مالیات یا عوارضی که بابت معامله به طرف قرارداد تعلق می گیرد، از بهای کارکرد یا کالای تحویلی در موقع پرداخت مطالبات او کسر کند.دستگاه مناقصه گذار مکلف به رعایت نکات زیر است:۱-مدت قبول پیشنهادها در مورد آگهی هایی که در داخل کشور منتشر می شوند، از تاریخ اولین نوبت انتشار از ده روز نباید کمتر باشد. این مدت در مورد آگهی هایی که در خارج از کشور منتشر می شوند، از ۶۰ روزنباید کمتر باشد.۲- در صورتی که به تشخیص دستگاه مناقصه گذار، بر اساس نوع معامله نقشه یا برگ شرایط، مشخصات، نمونه های ضمانت نامه، قرارداد و مدارک دیگری تهیه شود، قبل از نشر آگهی باید آنها را تهیه کرد.۳-میزان پیش پرداخت، نباید از ۲۵ درصد مبلغ معامله، تجاوز کند و منحصرأ در قبال ضمانت نامه ی بانکی، پرداخت خواهد شد.۴-میزان سپرده شرکت، در مناقصه با توجه به موضوع و خصوصیات معامله نباید از پنج درصد مبلغ برآورد معامله کمتر باشد، ولی در صورتیکه، میزان سپرده به مأخذ فوق از پانصد هزار ریال بیشتر شود، دستگاه مناقصه گذار، می تواند میزان سپرده را به مبلغ متناسب که از پانصد هزار ریال کمتر باشد، تقلیل دهد.۵-در مورد معاملاتی که موضوع آن انجام امور ساختمانی یا باربری یا فروش ماشین آلات است، حداقل میزان تضمین حسن انجام تعهدات کار که باید قبل از انعقاد قرارداد اخذ شود، پنج درصد و در مورد سایر معاملات، ده درصد مبلغ معامله می باشد و باید به صورت نقد، به حساب سپرده ی بانکی دستگاه مناقصه گذار، تحویل داده شود و در مورد معاملات ساختمانی و باربری، علاوه بر ۵ درصد گفته شده، دستگاه مناقصه گذار باید از پرداخت، معادل ده درصد کسر و به حساب سپرده بابت تضمین حسن انجام معامله منظور نماید.آگهی دعوت شرکت های پیمانکار به مناقصهدر نظر دارد پروژه ای با مشخصات زیر را به مناقصه بگذاردکل مبلغ برآورد به میلیون ریال …………………………………………………………..موضوع و شرح خیلی مختصر از نوع کار ……………………………………………..محل کار:از کلیه شرکت های پیمانکاری داوطلب مناقصه ی فوق، که حائز شرایط رتبه گروه … رشته …. از آیین نامه ی مصوب ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیئت وزیران می باشند، تقاضا می شود، حداکثر ظرف ۳ روز اداری از تاریخ نشر این آگهی، برای دریافت شرایط داوطلب مناقصه و شرکاء و سهاداران آن مراجعه نمایند.-فرم گفته شده، باید حداکثر ظرف مدت ۷ روز اداری تکمیل و عودت داده شود. برگ شرایط مناقصه۱-موضوع: مناقصه۲-محل کار:۳-نوع و میزان کار:۴-شماره عنوان طرح:۵-دستگاه اجرایی:۶-مهندس مشاور:۷-اگر پس از دریافت اسناد مناقصه، مایل به شرکت در مناقصه نیستید، باید انصراف خود را کتبأ حداکثر تا آخر وقت اداری …………………………….. ( که معادل یک سوم مدت مناقصه است) اعلام دارید. در غیر این صورت، هرگاه از تسلیم پیشنهاد خودداری نموده و یا پیشنهاد ناقص دهید، برای بار اول تا سه ماه و برای بار دوم تا شش ماه و در صورت تکرار تا یکسال، طبق مقررات جاری از دعوت شرکت در مناقصه ها محروم خواهید بود.۸-پیشنهاد باید در پاکت الف و ب به شرح زیر تهیه و تحویل شود. ( توضیح آنکه پاکت های الف و ب باید جمعأ در پاکت سریسته ی دیگری گذاشته شده و لاک و مهر گردد و روی پاکت نوشته شود)پیشنهاد برای مناقصه ……………………. نشانی پیشنهاد دهنده …………………تاریخ تسلیم پیشنهاد ……………………. پاکت لاک و مهر شده فوق الذکر ( حاوی پاکت الف و ب ) باید حد کثر تا ساعت …… روز …… به …………………………….. تسلیم شود. پیشنهادهای واصله در ساعت ….. روز ….. در کمیسیون مناقصه باز و رسیدگی می شود.۹-پاکت الف باید حاوی مدارک زیر باشد:-تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ …………. ریال وجه نقد که به حساب شماره ………… بانک واریز و رسید آن در پاکت الف قرار می گیرد یا به صورت ضمانت نامه ی بانکی مطابق نمونه که مدت اعتبار آن سه ماه از تاریخ قرائت پیشنهاد و قابل تمدید به دستور کارفرما باشد.– نقشه ها– دعوت نامه ی مناقصه-شرایط مناقصه– نمونه پیمان-دفترچه شرایط عمومی پیمان و دستورالعمل های ضمیمه– دفترچه فهرست مقادیر و قیمت های برآوردی– مشخصات فنی عمومی و خصوصی– نمونه ضمانت نامه ها در چهار فرم– نمونه نامه فرم تعهد تطبیق شرکت با ضوابط مصوبه ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیأت وزیران-برگ تعهد پیمانکار در مورد عدم مشمول قانون منع مداخله مصوب دی ماه ۱۳۳۷٫– آیین نامه تعیین برنده مناقصه.-رونوشت مصدق اساسنامه شرکت و آگهی روزنامه رسمی کشور حاوی امضاهای مجاز و گواهی اداره ثبت شرکت ها مبنی بر اعتبار اساسنامه ی ابراز شده و موجودیت شرکت باید در پاکت الف ضمیمه پیشنهاد باشد. در صورتی که، دارندگان امضاهای مجاز در اساسنامه، حق دادن وکالت به غیر داشته باشند و پیشنهاد دهنده به وکالت از طرف مسئولین شرکت پیشنهاد بدهد، باید رونوشت مصدق وکالت نامه رسمی خود را همراه با پیشنهاد به کارفرما تسلیم دارد.-هر نوع ضمائم و مدارکی که بعدأ از طرف کارفرما ارسال شده باشد ( از قبیل تغییرات در پاره ای از مشخصات و غیره )۱۰-پاکت (ب) باید محتوی مدارک زیر باشد:-برگ پیشنهادی که در آن قیمت پیشنهادی به حروف مشخص شده باشد.-فرم بیمه نامه نسبت به بیمه نمودن قسمت هایی از کار که مورد نظر کارفرما می باشند.۱۱-اوراق و جدول های مربوط به تجزیه بهاء منضم به بخشنامه شماره ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰ – مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ سازمان برنامه و بودجه.۱۲-کلیه صفحات مربوط به مدارک ارسال در پاکت های الف و ب باید به مهر و امضای مجاز شرکت پیشنهاد دهنده رسیده باشد. در صورتی که پاکت الف دارای نقص باشد، پاکت ب باز نشده و به پیمانکار بازگرانده می شود و پیشنهاد مربوطه مردود خواهد بود.۱۳-پیشنهاد دهنده، باید کلیه ی اسناد مناقصه را که از کارفرما یا مهندسین مشاور، دریافت می دارد، بدون تغییر یا حذف قسمتی از آنها، امضاء کرده و ضمیمه ی پیشنهاد خود نماید و در صورتی که یک یا چند قسمت از شرایط مناقصه به امضای پیشنهاد دهنده نرسیده باشد، تسلیم پیشنهاد به منزله قبول تمام شرایط اسناد مناقصه از طرف پیشنهاد دهنده تلقی خواهد شد.۱۴- توضیحات لازم راجع به اسناد و مدارک مناقصه:هر یک از دعوت شدگان در مناقصه که نسبت به مفهوم قسمتی از مشخصات یا سایر مدارک مناقصه ابهامی داشته باشند، باید حداکثر تا ….. روز پس از تحویل اسناد و مدارک مناقصه مراتب را کتبأ به دستگاه دعوت کننده اطلاع دهند و تقاضای دریافت توضیح کتبی بنماید.هر نوع توضیح یا تجدید نظر، اضافه یا حذف مطلبی به مدارک مناقصه به صورت رسمی و از طرف دستگاه دعوت کننده به نشانی دعوت شدگان ارسال می شود و این ضمائم جزو مدارک مناقصه منظور خواهد شد.حق تغییر یا اصلاح، تجدید نظر در مشخصات با نقشه ها را قبل از انقضای مهلت لازم برای تسلیم پیشنهادها نزد خود محفوظ می دارد و اگر چنین موردی پیش آید، اصلاحات فوق طی یک ضمیمه برای کلیه ی دعوت شدگان در مناقصه، ارسال خواهد شد و اگر پیشنهادی قبل از ارسال ضمیمه مزبور تسلیم شده باشد، پیشنهاد کننده حق دارد تقاضای استرداد آن را به منظور انجام تغییرات و اصلاحات لازم بنماید. اگر این تجدید نظر یا اصلاح، مستلزم تغییر مقادیر یا قیمت پیشنهادی یا هر دو باشد، در این صورت، آخرین روز دریافت پیشنهادها می تواند با اعلام کتبی کارفرما به تعویق افتد، طوری که پیشنهاد دهندگان، فرصت کافی برای اعمال اصلاحات و تجدید نظر داشته باشند.۱۵- فهرست مقادیر و قیمت ها:فهرست مقادیر و قیمت ها به عنوان راهنما در اختیار پیمانکار قرار می گیرد. پیمانکار فقط روی برگ پیشنهاد یک قیمت کل پیشنهادی به حروف خواهد نوشت که ملاک عمل برای تعیین برنده می باشد.۱۶-حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آن ها که کتبأ معرفی شده باشند، در جلسه افتتاح پیشنهادات آزاد است.۱۷-پیشنهادهای واصله، در ساعت …. روز …. تاریخ ….. با حضور کمیسیونی در دستگاه کارفرما افتتاح خواهد شد.۱۸-ابتدا پاکت «الف»، باز شده و مدارک، اسناد و محتویات آن پاکت، مبلغ و مدت اعتبار تضمین شرکت در مناقصه که باید طبق فرم پیوست تنظیم شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته و یادداشت خواهد شد.پیشنهادها باید کامل و بدون قید و شرط باشد، در صورتیکه نقصی در مدارک و محتویات پاکت «الف»، مشاهده شود و یا پیشنهاد مشروط مبهم بوده و یا فاقد تضمین یا با کسری تضمین باشد و یا اینکه دیرتر از موعد مقرر تحویل شود یا خلاف شرایط مناقصه باشد، پیشنهاد مورد بحث مردود شناخته شده و پاکت «ب» باز نشده و به پشنهاد دهنده بازگردانده می شود. چنین پیشنهاددهندگانی، برای بار اول سه ماه، برای بار دوم شش ماه و در صورت تکرار برای همیشه از مناقصه ها محروم خواهند شد.۱۹- پس از باز شدن پاکت های «الف» و مشاهده اینکه چه کسانی پاکت های بدون نقص داده اند، اقدام به گشایش پاکت «ب» می شود و با توجه به رقم کل پیشنهادی مندرج در پاکت «ب» هر پیمانکار و رعایت مراتب مندرج در بند ۲۰ مشروحه زیر برنده مناقصه مشخص می شود.۲۰- برنده ی مناقصه، مطابق آیین نامه تعیین برنده مناقصه و با توجه به قیمت کل پیشنهادی پیمانکار، که با حروف در روی برگ پیشنهاد، ذکر شده است و با استفاده از تجزیه و تحلیل جدول های تجزیه بهاء پیمانکار، که باید طبق بخشنامه ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰-۱ مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ در پاکت «ب» به مناقصه گذار تحویل داده شود، تعیین می شود.هرگاه در مناقصه ای معلوم شود، که پیشنهاددهندگانی به زیان دولت تبانی کرده اند، مراتب به وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی مربوطه گزارش می شود و اگر به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی، تبانی انجام شده باشد، مناقصه ابطال خواهد شد و دستگاه اجرایی، گزارش امر را با نام پیمانکارانی که در تبانی شرکت داشته اند به سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهد نمود. سازمان بر مبنای گزارش واصله میزان تنبیه پیمانکاران متخلف را از طریق تنزل رتبه و حذف موقت نام آنها از فهرست ها از یک تا دو سال تعیین و مراتب را در فهرست ها منعکس کرده و کتبأ به پیمانکاران متخلف و دستگاه های اجرایی اعلام خواهد نمود.۲۲-در صورتی که، پس از عقد قرارداد و قبل از تحویل موقت کار معلوم شود که پیمانکار تمام یا قسمت عمده ی عملیات، مورد پیمان خود را بدون داشتن مجوز به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری واگذار کرده است و با تحقیقات لازم موضوع محرز شود، به دستور وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی از پیمانکار خلع ید شود و پیمانکار در مرتبه اول یک سال و در صورت تکرار برای مدت دو سال از فهرست های شرکت های ذی صلاح سازمان برنامه و بودجه حذف خواهد شد.۲۳-برنده مناقصه، باید طی هفت روز پس از اطلاع از برنده شدن در مناقصه در دفتر مناقصه گذار، حاضر شده و ده نسخه از کلیه ی اسناد و نقشه های پیمان و هر آن چه را که قبلأ امضاء نموده و و ضمیمه پیشنهاد خود تسلیم داشته و بر اساس آن برنده مناقصه شناخته شده است، تکمیل، امضاء و مهر نموده و همراه تضمین لازم برای عقد پیمان به دفتر کارفرما تحویل نماید. در غیر این صورت تضمین شرکت در مناقصه که تسلیم نموده است، به نفع کارفرما و بدون هیچگونه تشریفات قضایی ضبط شده و برنده مذکور حق هیچگونه اعتراض و ادعایی نسبت به آن نخواهد داشت. در چنین مواردی کارفرما با رعایت آیین نامه معاملات دولتی و دستورالعمل مربوطه، نفر دوم را به عنوان برنده اعلام می کند و در صورتی که نفر دوم برنده به شرح مذکور به موقع حاضر به انعقاد قرارداد نشود، سپرده ی او ضبط و مناقصه تجدید می شود.۲۴- نسبت به مقررات مربوط به کارگران، قانون کار و بیمه های اجتماعی ، آخرین مصوبات قوانین مربوطه در این مورد ملاک عمل خواهد بود.۲۵- حقوق دولتی و بهره مالکانه مورد تقاضای دستگاه های مسئول دولتی از صورت وضعیت های پیمانکار کسر می شود.۲۶- تضمین مربوط به شرکت کنندگانی که برنده اول و یا دوم نشده اند، بلافاصله پس از تضمین برنده ماقصه مسترد خواهد شد.۲۷- تضمین برنده مناقصه، در مقابل تسلیم تضمین دیگری ( که ظرف ده روز از طرف پیمانکار تهیه می شود و مبلغ آن معادل پنج درصد مبلغ قرارداد است) مسترد می شود. این تضمین مجدد به منزله ی آن است که برنده از تنظیم و مبادله قرارداد خودداری نموده باشد و در این صورت تضمین شرکت در مناقصه به نفع کارفرما ضبط می شود.۲۸- کلیه ی سپرده ها پس از موافقت کتبی کارفرما و به دستور کتبی ذیحسابی به عنوان بانک آزاد خواهد شد.۲۹-در مورد تضمین شرکت در مناقصه همانطور که در دعوت نامه نیز توضیح داده شده است ( به موجب مصوبه شماره ۶۵۹۰۸ مورخ ۶۱/۱۰/۵ هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران) در رأس شش ماه پس ازتاریخ افتتاح پیشنهادات مناقصه، اگر ضبط تضمین از طرف دستگاه اجرایی درخواست نشده باشد، این تضمین بنا به درخواست کتبی پیمانکار خود به خود آزاد می شود.امضاء دستگاه مناقصه گذارتاریخ:امضاء پیشنهاد دهنده:سمت پیشنهاد دهنده:مهر شرکت: