یکی از مواردی که اغلب نادیده گرفته می شود درکی است که از روانشناسی دکوراسیون در ناخودآگاه ما وجود دارد. باور داشته باشیم یا نه، انتخاب هایی که در مورد نحوه دکوراسیون مکانی که در آن کار، زندگی یا به هر صورتی گذران وقت می کنیم، تاثیر قابل ملاحظه ای روی احساسات و ادراک ما دارد. بدین صورت لغت به معنا بدل می شود؛ معنایی که وسعت زیادی می گیرد. اگر می خواهید از حضور حس درست در فضایتان اطمینان حاصل کنید به نکته های روانشناسانه این حوزه دقت داشته باشید.

در مورد تاثیر روانی رنگ ها بسیار گفته و در شماره های پیشین صحبت شده است، ولی اهمیت این امر به قدری است که باید همواره بر آن تاکید کنیم. بی شک انتخاب های رنگی ما تاثیر فوق العاده ای بر حال و هوا یا به اصطلاح «مود» ما دارد و این امر یکی از چالش های مهم روانشناختی دکوراسیون برای طراح است. ساده ترین شیوه، کاربرد یک مجموعه سه تایی از رنگ هاست.

روح فضا:

در مورد تاثیر روانی رنگ‌ها بسیار گفته و در مطالب پیشین صحبت شده است، ولی اهمیت این امر به‌قدری است که باید همواره بر آن تاکید کنیم. انتخاب‌های رنگی ما بی‌شک تاثیر فوق‌العاده‌ای بر حال و هوا یا به اصطلاح «مود» ما دارد و این امر یکی از چالش‌های مهم روانشناختی دکوراسیون برای طراح است.  ساده‌ترین شیوه، کاربرد یک مجموعه سه‌تایی از رنگ‌هاست. بزرگ‌ترین یا وسیع‌ترین اجزای دکوراسیون را با رنگ خنثی، ولی دلخواه در نظر می‌گیریم؛ مثلا رنگ بژ. اجزای درجه ۲ از نظر اندازه یا وسعت را با رنگ دلخواهی که آن را با رنگی خنثی مثلا سفید، ملایم کرده‌ایم؛ به عنوان نمونه فیروزه‌ای روشن و اجزای تزیینی کوچک‌تر یا تکی دیگر از قبیل یک مبل تکی، مجسمه، گلدان، کوسن و … را با رنگی قوی و سرزنده که به فضا انرژی بصری و روانی خوشایندی می‌بخشد؛ مثلا زرد طلایی یا نارنجی پرتقالی کامل می‌کنیم. از دیدگاه روانشناسی، این خانواده ۳ نفره زیبا به نسبت یک خانواده تک‌رنگ به سلامت روان نزدیک‌تر است.

حوزه‌های سه‌گانه در روانشناسی فضا:

تاثیر روانشناسانه فضا، در ۳ حوزه قابل بررسی است:

1. رفتار یا عملکرد: شکل هندسی فضا یا اتاق، میزان وجود نور طبیعی و مناسب برای انجام کار- هر نوع کاری از قبیل مطالعه، انجام تکالیف، آشپزی و … ـ روی رفتار و عملکرد و میزان بازدهی مثبت ما تاثیرگذار است.
2. احساسات: انتخاب رنگ، ارتباط با فضای بیرون و طبیعت از طریق پنجره و محل قرارگیری آن در اتاق و حضور نمادها و اشیا سمبلیک فردی که نشان‌دهنده شخصیت و آمال ماست روی احساس‌مان از بودن در آن مکان تاثیرگذار است.
3. ادراک: شامل هوشیاری حسی ما از عوامل و عناصر محیطی موجود در فضا می‌شود. برای مثال درک بافت سطوح وسایلی که در اطراف‌مان است؛ مثلا اینکه نرم است یا زبر، صیقلی یا مات؟ مبلمان دارای چه ویژگی است؟ آیا حسی از راحتی با خود دارد یا برعکس خشک و رسمی است؟ طراحی آن به ما چه می‌گوید؟ یا اینکه در طراحی فضا به وجه خصوصی آن که بتوان بدون مزاحمت بر احساسات و جنبه‌های درونی و تفکرات خود متمرکز شد پرداخته شده است؟ و بسیاری موارد دیگر بر دریافت ما از یک مکان تاثیرگذار است. وجه دیگر درک فضا می‌تواند به توهم مثبت وسعت فضا ، کمک کند. اگر می‌خواهید فضای‌تان از لحاظ دیداری بزرگ‌تر به نظر برسد، چاره کار استفاده از مبلمان کوچک‌تر و باریک‌تر است. نصب یک آینه بزرگ روی دیوار پشتی مبلمان و ایجاد عمق مجازی نیز شما را به این هدف نزدیک می‌کند. آویزان کردن وسایل تزیینی روی دیوارها، همچنین به کار بردن رنگی گرم برای تزیین فضا، درک صمیمانه‌ای از فضا به ما می‌بخشد. چیدمان نزدیک به هم مبلمان و صندلی‌ها و حضور نورهای محیطی مانند آباژور نیز به ایجاد فضای دوستانه کمک می‌کند. اینکه با انتخاب‌های خود به عنوان یک دکوراتور باعث چه دریافتی از فضا از طرف مخاطبان می‌شویم و چه ادراکی از آن را منتقل می‌کنیم، مسئولیت ماست.

4. مورد خاص در روانشناسی دکوراسیون:

   هنگامی که به فضایی وارد می‌شویم، ۴ مورد خیلی زود توجه ما را به خود جلب می‌کند:

   1. کارکرد: آیا فضا با نیازهای ما مطابقت دارد و آنها را برآورده می‌کند؟
   2. ارزش مالی: آیا هزینه‌ای که برای آن شده مفید بوده است؟
   3. وجه سمبلیک: آیا احساسات ما را برمی‌انگیزد و با آن هماهنگی دارد و برای به‌وجود آوردن حس همراهی و همدلی، از چه اشیا، لوازم و مبلمانی استفاده کرده‌اند؟
   4. نشانه: آیا موارد استفاده شده در دکوراسیون، حالتی شخصی و فردی دارد یا حالتی عمومی و معمولی؟

   مثلا آشپزخانه‌ای که روی در یخچال آن تصاویری از افراد خانواده، دوستان و یادگاری‌ها و… قرار دارد، فضای بسیار صمیمانه‌تری برای همه ایجاد می‌کند تا آشپزخانه‌ای مدرن و مینیمالیستی و بیش از اندازه خلوت. انرژی مثبت جاری در فضا با حضور اشیا و رنگ‌ها به افراد منتقل می‌شود و حال و هوای دلنشین‌تری برای ساکنان فراهم می‌آورد.