روسازی راه و هدف از روسازی و انواع روسازی

 

به گزارش سایت مهندسی عمران ‚ روسازی راه سازه ای است که بر روی آخرین لایه متراکم شده خاک زمین طبیعی موجود یا اصلاح شده، خاکریزی ها، یا کف برشهای خاکی و یا سنگی که به طور کلی بستر روسازی نامیده می شود، قرار می گیرد.

هدف از روسازی

•اجرای لایه های مقاوم در مقابل تنشهای ناشی از بارگذاریهای دینامیک و استاتیک ناشی از بار و تردد وسایل نقلیه عبوری و توزیع ، تقلیل و انتقال آهنها به لایه های زیر سازی و بستر طبیعی راه به نحوی که تنشهای وارده به لایه های خاکریزی کوچکتر و یا حداکثر مساوی تنشهای مجاز بوده و لایه های خاکریز قابلیت تحمل اینگونه تنشها را داشته باشند
•مقاومت لازم و کافی در مقابل نیروهای خمشی ، برشی و لغزشی ناشی از بارها و اصطکاک وارده به سطح راه و جلوگیری از تغییر شکلهای غیر مجاز

•مقاومت در مقابل شرایط و عوامل جوی
•ایجاد بستری دارای مشخصات لازم ،مناسب ، هموار و ایمن جهت تردد وسایل نقلیه عبوری

•

لایه‌های روسازی و خواص کلی آنها

ضخامت و کیفیت مصالح لایه‌های روسازی، به نوع و درجه بندی راه، مقاومت خاک بستر، میـزان ترافیـک، شـرایط جـوی، نـوع مصالح قابل دسترسی و عوامل اقتصادی بستگی دارد‌.

•

انواع روسازی

•

روسازی سخت یا بتنی:

در این نوع روسازی، رویه راه با بتن ساخته می‌شود. قشر بتنی، در شرایطی کـه خـاک بستر روسازی از کیفیت مقاومتی مطلوبی برخوردار بوده و ترافیک، سنگین و یا خیلی سنگین نباشد، می‌تواند روی بستر و در غیر اینصورت بـر روی لایـه‌های زیراساس یـا اساس قرار داده شود‌. مقاومت فشاری و کششی روسازی بتنی زیاد است و بار ترافیک را، بدون تغییر شکل زیاد صفحه بتنی، در سطح گسترده‌تـری بـه خاک بستر منتقل می‌سازد. در این نوع روسازی، دال بتنی به مرور تغییر شکل می‌دهد و در زیر آن تنش کششی ایجاد می‌شـود. اگـر تنش کششی از مقاومت کششی بتن زیادتر باشد، بتن می‌شکند و ترک می‌خورد. از این رو این گونه روسازی‌ها بصورت مسلح طـرح و اجرا می‌شوند. در روسازی‌های سخت، مقاومت و کیفیت قشر بتنی عامل تعیین کننده توان بارپذیری رویه است و تغییرات مقاومتی خاک بسـتر روسازی، نقش کمتری دارد.

•

روسازی انعطاف‌پذیر یا آسفالتی:

روسازی آسفالتی، مقاومت برشی مناسبی دارد ولی مقاومت کششی آن بسیار کم است. بارهای وارده بر روسازی آسفالتی در سطح نسبتاً کوچکتر و با گستردگی کمتری نسبت به روسازی بتنی به خاک بستر روسازی منتقل می‌شود. در روسازی آسـفالتی، معمـولاً از سه لایه متمایز زیراساس، اساس و آسفالت استفاده می‌شود. مقاومت و کیفیت خاک بستر روسازی در پایداری روسازی آسفالتی، نقش تعیین کننده دارد‌. روسازی تمام آسفالتی نیز یکی از انواع روسازی‌های انعطافپذیر است که در آن فقط از لایه‌های آسفالتی که مستقیماً روی بستر روسازی و یا بستر تقویت شده قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود. در این نوع روسازی، مصـالح زیراساس و یـا اساس کـاربردی ندارد‌. روسازی‌های تمام آسفالت، عمر طولانی دارند و صرفاً برای مناطق مرطوب با یخبندان زیاد می‌تواند کاربرد داشته باشند.

•

روسازی ‌مختلط:

روسازی‌هایی که ترکیبی از دو نوع روسازی سخت و قابل انعطاف باشد، روسازی‌های مختلط نامیده می‌شود. در واقع در روسازی‌هـای مختلط ‌ یـا ترکیبی، روسازی از لایه‌های مختلف غی از آسفالت و بتن تشکیل می‌شود.زمین های فرودگاه ها مکان مناسبی برای اجرای این نوع از روسازی یعنی روسازی مختلط میباشد.

•

انواع لایه زیر اساس

انواع زیر اساس با توجه به وجود مصالح در محدوده و فاصله منطقی و اقتصادی پروژه ، طراحی روسازی و مشخصات فنی راه به سه دسته زیر طبقه بندی میشوند :

۱– زیر اساس رودخانه ای (مخلوط شن و ماسه ): د بسیاری از موارد در پروژه های راهسازی از زیر اساس رودخانه ای ، آبرفتی و یا واریزه ای استفاده میگردد ، این گونه مصالح ، زیر اساس زیر اساس رودخانه ای نامیده میشوند.

.

۲- زیر اساس سنگی ( حاصل از مصالح کوهی و یا قلوه سنگهای شکسته شده ): در مواردی که مصالح رودخانه ای و یا آبرفتی و بطور کلی مصالح طبیعی مناسب و دارای مشخصات لازم جهت استفاده زیر اساس در منطقه موجود نبوده یا استفاده از آنها بعلل مختلف (مانند بعد مسافت) از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد و یا اینکه دارای ابعاد بزرگتر از حدود مشخصات باشد میتوان از مصالح حاصل از شکستن قلوه سنگها استفاده نمود و چنانچه هیچگونه مصالح قلوه سنگی نیز وجود نداشته باشد از مصالح شکسته شده حاصل از سنگهای کوهی بهره برداری میشود ، به اینگونه مصالح ، زیر اساس کوهی اطلاق میشود.

.

۳- زیر اساس تثبیت شده ( با مواد افزودنی ): در دیگر مواردی که هیچکدام از مصالح رودخانه ای ، آبرفتی و یا کوهی موجود نباشد و یا به علتی استفاده از آنها توجیه اقتصادی نداشته و یا اینکه آن مصالح فاقد مشخصات فنی مورد نیازلایه زیر اساس باشد میتوان ضمن اختلاط مصالح موجود با مواد افزودنی و تثبیت کننده مانند آهک ، سیمان و یا قیر بر اساس طرح اختلاط مناسب ، کیفیت مصالح موجود را ارتقا داده و از ترکیب حاصله جهت اجرای لایه زیر اساس استفاده نمود که در اینصورت این لایه ، زیر اساس تثبیت شده نامیده میشود.