مناقصه نامحدود یا عمومی چیست؟
به گزارش سایت مهندسی عمران ,مناقصه نامحدود یا عمومی چیست؟تعریف مناقصهمعاملاتی که وزارت خانه ها و موسسات دولتی، اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاری و اجرت کار و غیره انجام می دهند، باید طبق نوع مورد، از طریق مناقصه یا مزایده انجام داده شود.با تکمیل مرحله طراحی، مالک ( کارفرما) باید در پی تحصیل خدمات پیمانکار برای اجرای پروژه برآید. در پروژه های عمرانی، انتخاب پیمانکار که قادر به انجام کار به نحو احسن باشد و همچنین کمترین پیشنهاد قیمت باشد، باید از طریق مناقصه صورت گیرد.طبقه‌بندی معاملات معاملات از نظر نصاب (قیمت معامله) به سه دسته تقسیم می‌شوند : ۱ـ معاملات کوچک: معاملاتی که به قیمت ثابت سال ۱۳۸۲ کمتر از بیست‌میلیون (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال باشد. ۲ـ معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف ارزش معاملات کوچک تجاوز نکند. ۳ـ معاملات بزرگ: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف ارزش مبلغ معاملات کوچک باشد.از نظر مراحل بررسی قانون برگزاری مناقصات، مناقصه ها را از نظر مراحل بررسی به یک مرحله ای و دو مرحله ای و از نظر روش دعوت از مناقصه گران به عمومی و محدود و ترک تشریفات تقسیم کرده است.مناقصه یک مرحله اینیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نیست و پاکت های پیشنهاد مناقصه گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه، برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه دو مرحله ایدر این مناقصات، ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها به تشخیص مناقصه گذار ضروری است. در این گونه مناقصات، کمیته ی فنی بازرگانی پیشنهادها تشکیل می شود و بنا به ماده ی ۲۹ برگزاری مناقصات برنده ی مناقصه تعیین می شود.مناقصه نا محدود یا عمومیدر ارایه ی پیمان پروژه های عمرانی، روند خاصی باید رعایت شود که روال قانونی دارد. روند این فرآیند به صورت زیر است:۱-۱-مهندس مشاور ( یا دستگاه اجرایی که خدمات مشابهی را انجام می دهند، باید برای هر مناقصه، برآورد مقادیر کار، قیمت های واحد، برآورد هزینه کار و همچنین قیمت های مصالح پای کار را تعیین کند.۲-۱- آگهی مناقصه، یک نوبت در روزنامه رسمی کشور، به تشخیص دستگاه مناقصه گذار و از یک تا سه نوبت به اقتضای اهمیت معامله در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود. جزو اختیارات قانونی مالک است که نوع پروژه، تعداد تکراری را که هر آگهی باید در مطبوعات منتشر شود و طول زمان اعلامیه ها را مشخص کند. این آگهی را معمولأ آگهی مناقصه می نامند و اطلاعاتی که به شرکت کنندگان می دهند به شرح زیر است:۱-ماهیت و نوع پروژه۲-محل انجام پروژه۳-نوع قرارداد اجرا۴-ضمانت نامه های لازم و میزان سپرده شرکت در مناقصه و نوع سپرده۵-مدت اجرای پروژه و تاریخ شروع و خاتمه آن۶-مقررات و روش پرداخت به پیمانکار انتخاب شده۷-برآورد تقریبی پروژه۸-مدت قبول پیشنهادها۹-محل دریافت اسناد مناقصه و سپرده لازم برای تهیه اسناد مناقصه۱۰-حداکثر مدتی که برای بررسی پیشنهادها تشخیص حایز حداقل و ابلاغ برنده مناقصه ضرورت دارد.۱۱-روز و ساعت و محل قرائت پیشنهادها و همچنین مجاز بودن حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آن ها در کمیسیون مناقصه۱۲-میزان پیش پرداخت در صورتی که تشخیص دستگاه مناقصه گذار باشد و پرداخت و واریز آن۱۳-تصریح این نکته که شرکت در مناقصه و دادن پیشنهاد به منزله قبول اختیارات و تکالیف دستگاه مناقصه گذار است.دستگاه مناقصه گذار، در صورتی که یادآوری شرایط خاصی را لازم بداند، در صورتی که با قوانین و مفاد آیین نامه مغایر نباشد، می تواند در متن آگهی یا در نقشه ها و برگ شرایط مشخصات درج نماید، ولی منظور داشتن امتیازات جدید، برای برنده مناقصه هنگام انعقاد قرارداد یا اجرای قرارداد به هر عنوان ممنوع است.در صورتی که شرایط مناقصه، مفصل بوده و درج آن در روزنامه، مستلزم هزینه زیاد باشد، ممکن است نوع کالا یا کار مورد معامله، مقدار، مدت و محل تحویل، میزان پیش پرداخت، مدت و محل قبول پیشنهادها در آگهی درج شده و تصریح شود که نقشه ها و برگ شرایط مشخصات معامله در محل معینی موجود است و پیشنهاد دهندگان باید یک نسخه از آن را دریافت و با قید قبولی امضا کرده و به پیشنهاد خود ضمیمه و تسلیم نماید.دستگاه مناقصه گذار، در تصمیم گیری راجع به پیشنهادهای واصله و انعقاد قرارداد، دارای تکالیف و اختیارات زیر می باشد:الف) دستگاه مناقصه گذار، مکلف است سپرده ی شرکت برنده در مناقصه ( در صورتی که حاضر به انجام معامله نشود) و همچنین سپرده ی نفر دوم را ( در صورتی که برای انجام معامله به او مراجعه شود و از انجام معامله امتناع نماید) ضبط کند.ب) دستگاه مناقصه گذار، اختیار دارد تعداد کالا یا کار مورد معامله را، تا ۲۵ درصد افزایش یا کاهش دهد، مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق کند.ج) دستگاه مناقصه گذار، مجاز نیست به پیشنهادات مبهم، مشروط و بدون سپرده و پیشنهاداتی که بدون سپرده و پیشنهاداتی که بعد از انقضای مدت مقرر در آگهی، برسد ترتیب اثر بدهد.د) دستگاه مناقصه گذار، می تواند یک یا تمام پیشنهادات را رد کند.ه) هزینه ی ثبت قرارداد در دفترخانه ی اسناد رسمی، به عهده برنده مناقصه خواهد بود.ز) دستگاه مناقصه گذار، مکلف است هرگونه مالیات یا عوارضی که بابت معامله به طرف قرارداد تعلق می گیرد، از بهای کارکرد یا کالای تحویلی در موقع پرداخت مطالبات او کسر کند.دستگاه مناقصه گذار مکلف به رعایت نکات زیر است:۱-مدت قبول پیشنهادها در مورد آگهی هایی که در داخل کشور منتشر می شوند، از تاریخ اولین نوبت انتشار از ده روز نباید کمتر باشد. این مدت در مورد آگهی هایی که در خارج از کشور منتشر می شوند، از ۶۰ روزنباید کمتر باشد.۲- در صورتی که به تشخیص دستگاه مناقصه گذار، بر اساس نوع معامله نقشه یا برگ شرایط، مشخصات، نمونه های ضمانت نامه، قرارداد و مدارک دیگری تهیه شود، قبل از نشر آگهی باید آنها را تهیه کرد.۳-میزان پیش پرداخت، نباید از ۲۵ درصد مبلغ معامله، تجاوز کند و منحصرأ در قبال ضمانت نامه ی بانکی، پرداخت خواهد شد.۴-میزان سپرده شرکت، در مناقصه با توجه به موضوع و خصوصیات معامله نباید از پنج درصد مبلغ برآورد معامله کمتر باشد، ولی در صورتیکه، میزان سپرده به مأخذ فوق از پانصد هزار ریال بیشتر شود، دستگاه مناقصه گذار، می تواند میزان سپرده را به مبلغ متناسب که از پانصد هزار ریال کمتر باشد، تقلیل دهد.۵-در مورد معاملاتی که موضوع آن انجام امور ساختمانی یا باربری یا فروش ماشین آلات است، حداقل میزان تضمین حسن انجام تعهدات کار که باید قبل از انعقاد قرارداد اخذ شود، پنج درصد و در مورد سایر معاملات، ده درصد مبلغ معامله می باشد و باید به صورت نقد، به حساب سپرده ی بانکی دستگاه مناقصه گذار، تحویل داده شود و در مورد معاملات ساختمانی و باربری، علاوه بر ۵ درصد گفته شده، دستگاه مناقصه گذار باید از پرداخت، معادل ده درصد کسر و به حساب سپرده بابت تضمین حسن انجام معامله منظور نماید.آگهی دعوت شرکت های پیمانکار به مناقصهدر نظر دارد پروژه ای با مشخصات زیر را به مناقصه بگذاردکل مبلغ برآورد به میلیون ریال …………………………………………………………..موضوع و شرح خیلی مختصر از نوع کار ……………………………………………..محل کار:از کلیه شرکت های پیمانکاری داوطلب مناقصه ی فوق، که حائز شرایط رتبه گروه … رشته …. از آیین نامه ی مصوب ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیئت وزیران می باشند، تقاضا می شود، حداکثر ظرف ۳ روز اداری از تاریخ نشر این آگهی، برای دریافت شرایط داوطلب مناقصه و شرکاء و سهاداران آن مراجعه نمایند.-فرم گفته شده، باید حداکثر ظرف مدت ۷ روز اداری تکمیل و عودت داده شود. برگ شرایط مناقصه۱-موضوع: مناقصه۲-محل کار:۳-نوع و میزان کار:۴-شماره عنوان طرح:۵-دستگاه اجرایی:۶-مهندس مشاور:۷-اگر پس از دریافت اسناد مناقصه، مایل به شرکت در مناقصه نیستید، باید انصراف خود را کتبأ حداکثر تا آخر وقت اداری …………………………….. ( که معادل یک سوم مدت مناقصه است) اعلام دارید. در غیر این صورت، هرگاه از تسلیم پیشنهاد خودداری نموده و یا پیشنهاد ناقص دهید، برای بار اول تا سه ماه و برای بار دوم تا شش ماه و در صورت تکرار تا یکسال، طبق مقررات جاری از دعوت شرکت در مناقصه ها محروم خواهید بود.۸-پیشنهاد باید در پاکت الف و ب به شرح زیر تهیه و تحویل شود. ( توضیح آنکه پاکت های الف و ب باید جمعأ در پاکت سریسته ی دیگری گذاشته شده و لاک و مهر گردد و روی پاکت نوشته شود)پیشنهاد برای مناقصه ……………………. نشانی پیشنهاد دهنده …………………تاریخ تسلیم پیشنهاد ……………………. پاکت لاک و مهر شده فوق الذکر ( حاوی پاکت الف و ب ) باید حد کثر تا ساعت …… روز …… به …………………………….. تسلیم شود. پیشنهادهای واصله در ساعت ….. روز ….. در کمیسیون مناقصه باز و رسیدگی می شود.۹-پاکت الف باید حاوی مدارک زیر باشد:-تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ …………. ریال وجه نقد که به حساب شماره ………… بانک واریز و رسید آن در پاکت الف قرار می گیرد یا به صورت ضمانت نامه ی بانکی مطابق نمونه که مدت اعتبار آن سه ماه از تاریخ قرائت پیشنهاد و قابل تمدید به دستور کارفرما باشد.– نقشه ها– دعوت نامه ی مناقصه-شرایط مناقصه– نمونه پیمان-دفترچه شرایط عمومی پیمان و دستورالعمل های ضمیمه– دفترچه فهرست مقادیر و قیمت های برآوردی– مشخصات فنی عمومی و خصوصی– نمونه ضمانت نامه ها در چهار فرم– نمونه نامه فرم تعهد تطبیق شرکت با ضوابط مصوبه ۱۳۶۰/۲/۳۰ هیأت وزیران-برگ تعهد پیمانکار در مورد عدم مشمول قانون منع مداخله مصوب دی ماه ۱۳۳۷٫– آیین نامه تعیین برنده مناقصه.-رونوشت مصدق اساسنامه شرکت و آگهی روزنامه رسمی کشور حاوی امضاهای مجاز و گواهی اداره ثبت شرکت ها مبنی بر اعتبار اساسنامه ی ابراز شده و موجودیت شرکت باید در پاکت الف ضمیمه پیشنهاد باشد. در صورتی که، دارندگان امضاهای مجاز در اساسنامه، حق دادن وکالت به غیر داشته باشند و پیشنهاد دهنده به وکالت از طرف مسئولین شرکت پیشنهاد بدهد، باید رونوشت مصدق وکالت نامه رسمی خود را همراه با پیشنهاد به کارفرما تسلیم دارد.-هر نوع ضمائم و مدارکی که بعدأ از طرف کارفرما ارسال شده باشد ( از قبیل تغییرات در پاره ای از مشخصات و غیره )۱۰-پاکت (ب) باید محتوی مدارک زیر باشد:-برگ پیشنهادی که در آن قیمت پیشنهادی به حروف مشخص شده باشد.-فرم بیمه نامه نسبت به بیمه نمودن قسمت هایی از کار که مورد نظر کارفرما می باشند.۱۱-اوراق و جدول های مربوط به تجزیه بهاء منضم به بخشنامه شماره ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰ – مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ سازمان برنامه و بودجه.۱۲-کلیه صفحات مربوط به مدارک ارسال در پاکت های الف و ب باید به مهر و امضای مجاز شرکت پیشنهاد دهنده رسیده باشد. در صورتی که پاکت الف دارای نقص باشد، پاکت ب باز نشده و به پیمانکار بازگرانده می شود و پیشنهاد مربوطه مردود خواهد بود.۱۳-پیشنهاد دهنده، باید کلیه ی اسناد مناقصه را که از کارفرما یا مهندسین مشاور، دریافت می دارد، بدون تغییر یا حذف قسمتی از آنها، امضاء کرده و ضمیمه ی پیشنهاد خود نماید و در صورتی که یک یا چند قسمت از شرایط مناقصه به امضای پیشنهاد دهنده نرسیده باشد، تسلیم پیشنهاد به منزله قبول تمام شرایط اسناد مناقصه از طرف پیشنهاد دهنده تلقی خواهد شد.۱۴- توضیحات لازم راجع به اسناد و مدارک مناقصه:هر یک از دعوت شدگان در مناقصه که نسبت به مفهوم قسمتی از مشخصات یا سایر مدارک مناقصه ابهامی داشته باشند، باید حداکثر تا ….. روز پس از تحویل اسناد و مدارک مناقصه مراتب را کتبأ به دستگاه دعوت کننده اطلاع دهند و تقاضای دریافت توضیح کتبی بنماید.هر نوع توضیح یا تجدید نظر، اضافه یا حذف مطلبی به مدارک مناقصه به صورت رسمی و از طرف دستگاه دعوت کننده به نشانی دعوت شدگان ارسال می شود و این ضمائم جزو مدارک مناقصه منظور خواهد شد.حق تغییر یا اصلاح، تجدید نظر در مشخصات با نقشه ها را قبل از انقضای مهلت لازم برای تسلیم پیشنهادها نزد خود محفوظ می دارد و اگر چنین موردی پیش آید، اصلاحات فوق طی یک ضمیمه برای کلیه ی دعوت شدگان در مناقصه، ارسال خواهد شد و اگر پیشنهادی قبل از ارسال ضمیمه مزبور تسلیم شده باشد، پیشنهاد کننده حق دارد تقاضای استرداد آن را به منظور انجام تغییرات و اصلاحات لازم بنماید. اگر این تجدید نظر یا اصلاح، مستلزم تغییر مقادیر یا قیمت پیشنهادی یا هر دو باشد، در این صورت، آخرین روز دریافت پیشنهادها می تواند با اعلام کتبی کارفرما به تعویق افتد، طوری که پیشنهاد دهندگان، فرصت کافی برای اعمال اصلاحات و تجدید نظر داشته باشند.۱۵- فهرست مقادیر و قیمت ها:فهرست مقادیر و قیمت ها به عنوان راهنما در اختیار پیمانکار قرار می گیرد. پیمانکار فقط روی برگ پیشنهاد یک قیمت کل پیشنهادی به حروف خواهد نوشت که ملاک عمل برای تعیین برنده می باشد.۱۶-حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آن ها که کتبأ معرفی شده باشند، در جلسه افتتاح پیشنهادات آزاد است.۱۷-پیشنهادهای واصله، در ساعت …. روز …. تاریخ ….. با حضور کمیسیونی در دستگاه کارفرما افتتاح خواهد شد.۱۸-ابتدا پاکت «الف»، باز شده و مدارک، اسناد و محتویات آن پاکت، مبلغ و مدت اعتبار تضمین شرکت در مناقصه که باید طبق فرم پیوست تنظیم شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته و یادداشت خواهد شد.پیشنهادها باید کامل و بدون قید و شرط باشد، در صورتیکه نقصی در مدارک و محتویات پاکت «الف»، مشاهده شود و یا پیشنهاد مشروط مبهم بوده و یا فاقد تضمین یا با کسری تضمین باشد و یا اینکه دیرتر از موعد مقرر تحویل شود یا خلاف شرایط مناقصه باشد، پیشنهاد مورد بحث مردود شناخته شده و پاکت «ب» باز نشده و به پشنهاد دهنده بازگردانده می شود. چنین پیشنهاددهندگانی، برای بار اول سه ماه، برای بار دوم شش ماه و در صورت تکرار برای همیشه از مناقصه ها محروم خواهند شد.۱۹- پس از باز شدن پاکت های «الف» و مشاهده اینکه چه کسانی پاکت های بدون نقص داده اند، اقدام به گشایش پاکت «ب» می شود و با توجه به رقم کل پیشنهادی مندرج در پاکت «ب» هر پیمانکار و رعایت مراتب مندرج در بند ۲۰ مشروحه زیر برنده مناقصه مشخص می شود.۲۰- برنده ی مناقصه، مطابق آیین نامه تعیین برنده مناقصه و با توجه به قیمت کل پیشنهادی پیمانکار، که با حروف در روی برگ پیشنهاد، ذکر شده است و با استفاده از تجزیه و تحلیل جدول های تجزیه بهاء پیمانکار، که باید طبق بخشنامه ۲۴۳۵-۶۵۹۵/۵۰-۱ مورخ ۱۳۶۰/۵/۲۲ در پاکت «ب» به مناقصه گذار تحویل داده شود، تعیین می شود.هرگاه در مناقصه ای معلوم شود، که پیشنهاددهندگانی به زیان دولت تبانی کرده اند، مراتب به وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی مربوطه گزارش می شود و اگر به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی، تبانی انجام شده باشد، مناقصه ابطال خواهد شد و دستگاه اجرایی، گزارش امر را با نام پیمانکارانی که در تبانی شرکت داشته اند به سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهد نمود. سازمان بر مبنای گزارش واصله میزان تنبیه پیمانکاران متخلف را از طریق تنزل رتبه و حذف موقت نام آنها از فهرست ها از یک تا دو سال تعیین و مراتب را در فهرست ها منعکس کرده و کتبأ به پیمانکاران متخلف و دستگاه های اجرایی اعلام خواهد نمود.۲۲-در صورتی که، پس از عقد قرارداد و قبل از تحویل موقت کار معلوم شود که پیمانکار تمام یا قسمت عمده ی عملیات، مورد پیمان خود را بدون داشتن مجوز به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری واگذار کرده است و با تحقیقات لازم موضوع محرز شود، به دستور وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی از پیمانکار خلع ید شود و پیمانکار در مرتبه اول یک سال و در صورت تکرار برای مدت دو سال از فهرست های شرکت های ذی صلاح سازمان برنامه و بودجه حذف خواهد شد.۲۳-برنده مناقصه، باید طی هفت روز پس از اطلاع از برنده شدن در مناقصه در دفتر مناقصه گذار، حاضر شده و ده نسخه از کلیه ی اسناد و نقشه های پیمان و هر آن چه را که قبلأ امضاء نموده و و ضمیمه پیشنهاد خود تسلیم داشته و بر اساس آن برنده مناقصه شناخته شده است، تکمیل، امضاء و مهر نموده و همراه تضمین لازم برای عقد پیمان به دفتر کارفرما تحویل نماید. در غیر این صورت تضمین شرکت در مناقصه که تسلیم نموده است، به نفع کارفرما و بدون هیچگونه تشریفات قضایی ضبط شده و برنده مذکور حق هیچگونه اعتراض و ادعایی نسبت به آن نخواهد داشت. در چنین مواردی کارفرما با رعایت آیین نامه معاملات دولتی و دستورالعمل مربوطه، نفر دوم را به عنوان برنده اعلام می کند و در صورتی که نفر دوم برنده به شرح مذکور به موقع حاضر به انعقاد قرارداد نشود، سپرده ی او ضبط و مناقصه تجدید می شود.۲۴- نسبت به مقررات مربوط به کارگران، قانون کار و بیمه های اجتماعی ، آخرین مصوبات قوانین مربوطه در این مورد ملاک عمل خواهد بود.۲۵- حقوق دولتی و بهره مالکانه مورد تقاضای دستگاه های مسئول دولتی از صورت وضعیت های پیمانکار کسر می شود.۲۶- تضمین مربوط به شرکت کنندگانی که برنده اول و یا دوم نشده اند، بلافاصله پس از تضمین برنده ماقصه مسترد خواهد شد.۲۷- تضمین برنده مناقصه، در مقابل تسلیم تضمین دیگری ( که ظرف ده روز از طرف پیمانکار تهیه می شود و مبلغ آن معادل پنج درصد مبلغ قرارداد است) مسترد می شود. این تضمین مجدد به منزله ی آن است که برنده از تنظیم و مبادله قرارداد خودداری نموده باشد و در این صورت تضمین شرکت در مناقصه به نفع کارفرما ضبط می شود.۲۸- کلیه ی سپرده ها پس از موافقت کتبی کارفرما و به دستور کتبی ذیحسابی به عنوان بانک آزاد خواهد شد.۲۹-در مورد تضمین شرکت در مناقصه همانطور که در دعوت نامه نیز توضیح داده شده است ( به موجب مصوبه شماره ۶۵۹۰۸ مورخ ۶۱/۱۰/۵ هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران) در رأس شش ماه پس ازتاریخ افتتاح پیشنهادات مناقصه، اگر ضبط تضمین از طرف دستگاه اجرایی درخواست نشده باشد، این تضمین بنا به درخواست کتبی پیمانکار خود به خود آزاد می شود.امضاء دستگاه مناقصه گذارتاریخ:امضاء پیشنهاد دهنده:سمت پیشنهاد دهنده:مهر شرکت: