تفاوت بلوک لیپر و هبلکس
برای مهندسان و سازندگان، درک تفاوت‌های فنی دقیق میان بلوک‌های ساختمانی از جمله تفاوت بلوک لیپر و هبلکس که به‌ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اهمیت دارد. درحالی‌که هر دو این بلوک‌ها به کاهش وزن سازه کمک می‌کنند، اما نباید از تفاوت‌های آنها در مواردی همچون توان مقاومت در برابر نیروهای جانبی، میزان حساسیت به رطوبت و ملاحظات اجرایی ویژه در مراحل اتصال و نازک‌کاری غافل شد. هدف این مقاله، روشن‌کردن این تفاوت‌ها و همچنین راهنمایی شما برای انتخابی آگاهانه‌تر است.
مواد اولیه و فرایند ساخت
اهمیت بلوک‌های ساختمانی در سرعت اجرا، وزن ساختمان و عایق‌بندی بر کسی پوشیده نیست. در این میان، بلوک‌های سبک به واسطه مزایای فراوانی که دارند، از جمله سبک کردن سازه، ایجاد عایق حرارتی و صوتی مناسب و کاربری آسان، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در میان این دسته از مصالح ساختمانی، بلوک‌های لیپر و هبلکس دو نمونه رایج هستند. هرچند هر دو در گروه بلوک‌های سبک جای می‌گیرند، اما در ترکیب مواد اولیه و فرایند تولید کاملاً با هم متفاوت‌اند.
بلوک لیپر
اگر بخواهیم بلوک لیپر را تعریف کنیم، میتوان گفت نوعی بلوک سیمانی سبک است. برای سبک کردن این بلوک، پوکه‌های سبک‌وزنی شامل پرلیت و پوکه‌های معدنی آتشفشانی نظیر اسکوریا و پومیس به ترکیب سیمان افزوده می‌شوند. ترکیب اصلی مواد اولیه این بلوک شامل سیمان، آب، پوکه پرلیت، پوکه کرپ، میکروسیلیس، الیاف پلی‌پروپیلن و افزودنی‌های دیگر است. در فرایند تولید، ابتدا مواد اولیه با نسبت‌های دقیق با یکدیگر مخلوط می‌شوند تا ترکیبی همگن به دست آید.
این مخلوط سپس در قالب‌های مخصوص ریخته شده و پس از گذشت زمان مشخصی برای گیرش اولیه، بلوک‌ها از قالب خارج می‌شوند. عمل‌آوری بلوک‌های لیپر معمولاً به روش‌های سنتی مانند عمل‌آوری با آب یا با استفاده از سیستم‌های گرمایشی یا بخار آب در تولید انبوه صورت می‌گیرد. استفاده از الیاف پلی‌پروپیلن در ترکیب این بلوک‌ها به افزایش مقاومت خمشی و کششی و همچنین بهبود قابلیت برش‌پذیری آنها کمک می‌کند.
بلوک هبلکس
بلوک هبلکس، از ترکیب ماسه سیلیسی، آهک، سیمان، پودر آلومینیوم و آب تولید می‌گردد. فرایند تولید با ایجاد دوغابی متشکل از سیلیس و آب آغاز می‌شود. در ادامه، آهک و سیمان به این مخلوط اضافه شده و همه اجزا با هم ترکیب می‌گردند تا یک مخلوط کاملاً همگن به دست آید. در مرحله بعد، پودر آلومینیوم به ترکیب اضافه می‌شود که عامل اصلی ایجاد حباب‌های هوا و تخلخل در ساختار بتن است؛ این واکنش شیمیایی باعث افزایش حجم و سبکی مخلوط می‌شود.
پس از گیرش اولیه در قالب‌های بزرگ، بلوک‌ها به ابعاد مورد نیاز برش داده می‌شوند. مرحله اتوکلاوینگ، بخش اصلی فرایند ساخت هبلکس است. در این مرحله، بلوک‌ها در دستگاه اتوکلاو زیر فشار و دمای بالا قرار می‌گیرند. این عمل باعث می‌شود که بلوک‌ها سخت شده، به مقاومت نهایی خود برسند و هم‌زمان خواص عایق‌بندی حرارتی و صوتی را نیز پیدا کنند.
تفاوت بلوک لیپر و هبلکس در عملکرد در برابر حرارت و صوت
وقتی صحبت از خرید بلوک‌های سبک باقابلیت عایق‌کاری می‌شود، بلوک‌های لیپر و هبلکس جزو اولین نام‌هایی هستند که مطرح می‌شوند. بلوک لیپر اغلب از پرلیت تهیه می‌گردد و به دلیل ساختار اسفنجی یا متخلخل موادش، در برابر انتقال گرما و صدا عایق‌بندی مناسبی ارائه می‌دهد. این بلوک‌ها، به‌ویژه در نوع چند جداره، توانایی بالایی در جلوگیری از انتقال حرارت و صدا دارند که این موضوع مستقیماً به کاهش هزینه‌های انرژی برای سرمایش و گرمایش منجر می‌شود.
در مقابل، باتوجه به تفاوت بلوک لیپر و هبلکس ،بلوک هبلکس، با ساختار سلولی و حباب‌های هوای ریز و یکنواخت در سراسر بافت خود، به‌عنوان یک عایق حرارتی و صوتی فوق‌العاده عمل می‌کند. ضریب هدایت حرارتی بسیار پایین هبلکس مانع اصلی تبادل حرارت بین داخل و خارج ساختمان شده و اتلاف انرژی را به حداقل می‌رساند. علاوه بر این، ساختار متخلخل بلوک هبلکس، عملکرد آن را در جذب و میرا کردن صدا افزایش می‌دهد که نتیجه آن آرامش بیشتر فضای داخلی است.
اگر بخواهیم مقایسه کنیم، بلوک هبلکس معمولاً عایق حرارتی قوی‌تری ارائه می‌دهد و در جذب صدا نیز موفق‌تر است. بااین‌حال، بلوک‌های لیپر هم برای افزایش عایق حرارتی و صوتی دیوارها گزینه خوبی هستند. برای انتخاب یکی از این دو بلوک، باید نیازهای دقیق پروژه، مقدار عایق‌کاری لازم و ملاحظات مربوط به هزینه‌ها را در نظر گرفت.
مقاومت در مقابل آتش‌سوزی
برای انتخاب مصالح ساختمانی، درنظرگرفتن تفاوت بلوک لیپر و هبلکس و مقاومت آنها در برابر آتش و توانایی جلوگیری از سرایت حریق مسئله‌ای بسیار مهم است. بلوک‌های لیپر و هبلکس هر دو در این بخش عملکرد قابل‌قبولی از خود نشان می‌دهند، ولی باید توجه داشت که جزئیات مقاومتشان دقیقاً یکسان نیست.
عملکرد مصالح در شرایط حریق
مصالح ساختمانی در مواجهه باحرارت بالا و شعله مستقیم آتش، رفتارهای متفاوتی دارند. درک این تفاوت‌ها برای ارزیابی دقیق ایمنی سازه هنگام بروز حریق بسیار مهم است. برای مثال با توجه به تفاوت بلوک لیپر و هبلکس به بررسی مقاومت دمایی آنها میپردازیم .
مقاومت دمایی بلوک هبلکس
بلوک‌های هبلکس به دلیل ترکیب مواد اولیه و فرایند تولید در دماهای بسیار بالا (اتوکلاو)، مقاومت حرارتی فوق‌العاده‌ای دارند و می‌توانند دماهای بسیار زیاد ناشی از آتش‌سوزی را برای مدت‌زمان طولانی تحمل کنند بدون اینکه دچار تغییر شکل یا تخریب قابل‌ملاحظه‌ای شوند.
مقاومت دمایی بلوک لیپر
بلوک لیپر حاوی پرلیت است و همین عامل باعث مقاومت خوب آن در برابر حرارت می‌شود. پرلیت ماده‌ای است که در اثر حرارت دیدن منبسط می‌شود و اساساً در برابر آتش مقاوم است. این ویژگی پرلیت موجب پایداری و مقاومت بلوک لیپر در برابر حریق می‌گردد.
اینکه یک بلوک چه مدت می‌تواند جلوی پیشروی آتش و عبور شعله و حرارت را بگیرد، بسته به ضخامت دیوار ساخته شده و چگالی خود بلوک فرق می‌کند. اما به‌طورکلی، هر دو نوع بلوک مقاومت خوبی در برابر آتش دارند که با استانداردهای لازم مطابقت دارد. همچنین مزیت قابل‌توجه بلوک‌های لیپر و هبلکس این است که در زمان آتش‌سوزی، گازهای خطرناک و سمی پخش نمی‌کنند. این موضوع برای حفظ جان و سلامتی ساکنین و همچنین سهولت عملیات امداد و نجات بسیار حائز اهمیت است.
جذب آب با توجه به تفاوت بلوک لیپر و هبلکس
بلوک لیپر همان‌طور که اشاره شد، با استفاده از پرلیت منبسط شده تولید می‌شود که دانه‌های سبک و متخلخلی ایجاد می‌کند و در ترکیب با سیمان، بلوک نهایی را تشکیل می‌دهد. بلوک هبلکس نیز دارای شبکه‌ای از حباب‌ها و سلول‌های ریز و به‌هم‌پیوسته است که در فرایند اتوکلاوینگ شکل می‌گیرد. به دلیل منفذهای باز و به‌هم‌پیوسته در ساختار بلوک هبلکس، این بلوک خاصیت مویینگی قوی‌تری در جذب آب نسبت به بلوک لیپر دارد.
اگرچه بلوک‌های لیپر ممکن است آب جذب کنند، اما این جذب عمدتاً مربوط به سیمان و فضاهای خالی موجود در آن‌هاست. خود دانه پرلیت به‌تنهایی جذب آب پایینی دارد. این جذب بالای آب در هبلکس می‌تواند منجر به افزایش وزن بلوک و کاهش کارایی عایق حرارتی آن در محیط‌های مرطوب شود.
بااین‌حال با توجه به تفاوت بلوک لیپر و هبلکس میتوان گفت هر دو بلوک متخلخل‌اند و مقداری آب جذب می‌کنند، اما آزمایش‌ها نشان می‌دهد که میزان جذب آب و سرعت جذب در بلوک‌های هبلکس معمولاً بالاتر از بلوک‌های لیپر است. در شرایط محیطی گوناگون، هنگام انتخاب و به‌کاربردن این مصالح، باید تفاوتشان در جذب آب را به‌عنوان یک فاکتور مهم در نظر گرفت.
استحکام فشاری با توجه به تفاوت بلوک لیپر و هبلکس
یکی از عوامل مهم در تفاوت بلوک لیپر و هبلکس این است که در حالت معمول، مقاومت فشاری بلوک لیپر در محدوده‌ای بین ۲۳ تا ۲۹ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع قرار می‌گیرد که معادل تقریبی ۲٫۳ تا ۲٫۹ مگاپاسکال است. در مقابل، استحکام فشاری بلوک هبلکس معمولاً بالاتر از بلوک‌های لیپر بوده و بسته به چگالی بلوک، می‌تواند بین ۲ تا ۱۰ مگاپاسکال (حدود ۲۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع) متغیر باشد.
بلوک‌های هبلکس با چگالی بالاتر، مقاومت فشاری بیشتری از خود نشان می‌دهند و این ویژگی آنها را قادر می‌سازد تا در برخی موارد برای دیوارهای باربر نیز مورد استفاده قرار گیرند، هرچند کاربرد اصلی هر دو نوع بلوک در دیوارهای جداکننده و غیر باربر است؛ بنابراین، در مقایسه کلی، بلوک هبلکس مقاومت فشاری بالاتری نسبت به بلوک لیپر ارائه می‌دهد.
کاهش بار مرده ساختمان، نیروی ناشی از زلزله را به طور قابل‌توجهی کم می‌کند و این خود مزیت بزرگی در مناطق لرزه‌خیز محسوب می‌شود. استفاده از بلوک لیپر به دلیل وزن بسیار کم آن، جرم کل ساختمان را پایین می‌آورد. پایین آمدن جرم ساختمان به این معنی است که در برابر تکان‌های زلزله، نیروی کمتری به آن وارد می‌شود. این کاهش نیرو، لرزش ساختمان را در زمان زلزله کاهش می‌دهد.
وزن کم و بافت اسفنجی بلوک هبلکس نیز باعث می‌شود که ساختمان بار کمتری را تحمل کند و این موضوع مستقیماً نیروی لرزه‌ای را کاهش می‌دهد. اگرچه هر دو بلوک لیپر و هبلکس به سبک‌سازی و بهبود عملکرد لرزه‌ای کمک می‌کنند، اما هبلکس باتوجه‌به فرایند تولید اتوکلاوی و ساختار کریستالی که پیدا می‌کند، معمولاً انسجام و پایداری بهتری در برابر نیروهای وارده در زلزله از خود نشان می‌دهد.
اجرای بلوک لیپر و هبلکس
برای ساخت دیوارهایی محکم، عایق و پایدار با استفاده از بلوک‌های ساختمانی، دو عامل خیلی مهم هستند. نوع ملاتی که استفاده می‌کنید و روشی که برای اجرای دیوار به کار می‌برید. به‌خصوص وقتی با بلوک‌های سبک و پرطرفدار مثل لیپر و هبلکس کار می‌کنید، باید دقت کنید؛ چون هر کدام ملاط و روش اجرای مخصوص به خود را نیاز دارند.
اجرای بلوک لیپر
یکی از گزینه ها در تفاوت بلوک لیپر و هبلکس این است که بلوک لیپر، عموماً با ملاط ماسه سیمانی اجرا می‌شود و نیاز به چسب‌های ویژه‌ای ندارد. در اجرای آن، توجه به پر بودن کامل بندهای افقی و عمودی با ملاط ضروری است تا از انتقال صدا و حرارت جلوگیری شود. ضخامت بندها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۲ میلی‌متر است و باید اطمینان حاصل شود که بلوک‌ها کاملاً تراز و شاقول چیده شده‌اند.
برای چیدن بلوک‌ها، دقت کنید که درزهای عمودی هر ردیف دقیقاً روی درزهای ردیف پایینی نباشند و به‌صورت یکی در میان قرار بگیرند. همچنین، پس از اینکه ملاط شروع به سفت‌شدن کرد، بلوک‌ها را جابه‌جا نکنید. برای اینکه دیوار به سقف خوب متصل شود و در اثر نشست ساختمان ترک نخورد، بهتر است رج آخر آن با مصالحی مثل آجر و به شکل صحیح کار شود.
اجرای بلوک هبلکس
یکی از دیگر از موارد در تفاوت بلوک لیپر و هبلکس این است که برای چسباندن بلوک‌های هبلکس معمولاً از چسب ویژه‌ای استفاده می‌شود که پایه آن سیمان و مواد پلیمری است. این چسب مخصوص، در مقایسه با ملاط سیمانی قدیمی، چسبندگی و مقاومت بیشتری دارد. ضخامت چسب باید بسیار کم، در حد ۲ تا ۳ میلی‌متر باشد. این ضخامت کم باعث کاهش وزن و کاهش انتقال حرارت در بندها می‌شود. قبل از اجرا، سطح زیرین کار باید تسطیح و تراز شود.
قبل از چسباندن بلوک‌ها، لازم نیست آنها را به طور کامل در آب قرار دهید، مانند کاری که با آجرهای قدیمی انجام می‌دهند. فقط کمی نم‌دار کردن سطح بلوک‌ها می‌تواند به قوی‌تر شدن اتصال چسب کمک کند. با استفاده از ماله دندانه‌دار مخصوص، چسب را به‌صورت لایه‌ای نازک و یکنواخت پهن کنید.
بعد از قرارگیری هر بلوک، وضعیت تراز و شاقول آن را با چکش لاستیکی بررسی و تنظیم نمایید. برای داشتن دیواری پایدار، در فواصل مشخص و در گوشه‌ها و محل تلاقی دیوارها از بست‌های فلزی یا تسمه‌های گالوانیزه کمک بگیرید. فراموش نکنید که در هر رج، همپوشانی بلوک‌ها باید دست‌کم ۱۵ سانتی‌متر باشد.
برخلاف بلوک لیپر که ممکن است در اثر حمل‌ونقل و برش خرد شود، بلوک هبلکس مقاومت بیشتری دارد. این مقاومت و قابلیت برش دقیق، منجر به کاهش چشمگیر ضایعات در هبلکس می‌شود. هزینه تمام شده دیوارچینی با هر یک از این بلوک‌ها نیز می‌تواند متفاوت باشد که تحت‌تأثیر قیمت بلوک، هزینه حمل‌ونقل و نوع و میزان ملاط یا چسب مصرفی قرار می‌گیرد. تصمیم برای استفاده از بلوک‌های سبک لیپر یا هبلکس در نهایت با درنظرگرفتن نیازهای ساختمان، شرایط جوی منطقه، بودجه‌ای که دارید و مقایسه کامل مزایا و معایب هر دو نوع بلوک مشخص می‌شود.
The post تفاوت بلوک لیپر و هبلکس appeared first on سیپورکس – شرکت سازه سبک آرسام.
آخرین دیدگاه‌ها